„АгроКлик“ е аналитички софтвер за земјоделство што обезбедува увид, анализа и насоки за прецизно земјоделство ушто веќе четири години го развива компанијата „Узенгија“ на Коста Дупчинов. Неговото искуство на успешните проекти поврзани со дигитализацијата, го инспирира, заедно со својот тим, да размислува и да работи и на проект за паметно земјоделство.
„АгроКлик“ е автоматизиран систем за прихрана, заштита и наводнување во земјоделието, кој им помага на земјоделците многу поуспешно да управуваат со процесот и да ги намалат загубата на вода, ѓубрива и работна сила. Дупчинов верува дека иднината на земјоделството е паметна, прецизна и одржлива и дека токму тука е улогата на „АгроКлик“.
Вашата компанија Узенгија, разви интелигентен систем за автоматизација на земјоделството AgroClick. Кажете ни повеќе детали за овој систем?
AgroClick е напреден систем за автоматизација и дигитализација на земјоделските процеси, дизајниран да обезбеди интелигентна контрола на наводнувањето, климатските услови и други клучни параметри на интензивното производството. Системот комбинира хардвер и софтвер, и се состои од контролер, пет канален фертиригатор, ЕЦ и ПХ контролни сензори, како и сензори за следење на метеоролошките парамерти, но и мобилна апликација преку која корисниците управуваат со целиот процес. Главната цел е да се намали загубата на вода, ѓубрива и работна сила, да се подобри прецизноста на наводнувањето и да се добие повисок принос со пониски ресурси. AgroClick функционира во реално време, користејќи податоци од сензори за влага, температура, соленост и други параметри, и според тоа носи одлуки за активирање на системот за наводнување. Развиен е со фокус на малите и средни земјоделски производители, но може да се скалира и за големи производствени капацитети. Системот е локално прилагоден, развиен врз основа на искуството на македонските производители и нивните реални потреби. Поддржува автоматски и рачен режим, како и персонализирани агротехнички препораки. AgroClick не е само алатка – туку партнeр за дигитално и еколошки свесно земјоделие.
Во која фаза е развојот, дали веќе се користи и какви се првичните резултати?
AgroClick веќе излезе од фаза на тестирање и моментално е во фаза на активна примена кај неколку пилот-производител во Македонија. Системот е тестиран во овоштарници, пластеници и на отворени полиња со различни култури – вклучувајќи домати, лешници и винова лоза. Првичните резултати се охрабрувачки, се забележува значително намалување на потрошувачката на вода (до 30%), намалена потрошувачка на ѓубрива (до 25%) како и подобрување на квалитетот и количината на родот. Исто така, земјоделците кои го користат системот пријавуваат намалување на трошоците за работна сила и енергија. Интегрираната апликација покажува стабилна работа и овозможува следење и управување на терен дури и во рурални зони со слаб интернет. Во тек е проширување на мрежата на корисници и собирање повратни информации за понатамошни подобрувања. Проектот е поддржан од ФИТР, Фонд за иновации и технолошки развој.
Што е иновативноста на овој систем, што е тоа што го разликува од другите слични кои постојат на пазарот?
Она што AgroClick го прави уникатен е локалниот пристап и целосната флексибилност – системот е развиен да функционира во услови на македонско земјоделство, со ограничени ресурси, недостиг на кадар и непредвидливи климатски услови. Додека многу странски решенија се скапи, комплексни или зависат од постојан интернет, AgroClick работи автономно со поддршка за off-grid услови. Освен тоа, системот нуди комплетна интеграција на временски прогнози, агротехнички модели (ET0, DeltaT, GDD), и предиктивни алгоритми кои ги советуваат земјоделците кога е најдобро да се полева, да се прска или да се изврши третман. Вградениот софтвер користи машинско учење за да ги подобри препораките со секоја сезона. Апликацијата е достапна на македонски јазик, со едноставен и интуитивен интерфејс. Дополнително, се нуди техничка поддршка и обука за корисниците, што ја намалува бариерата за влез и зголемува довербата кај производителите.
Какви функционалности нуди AgroClick?
AgroClick нуди неколку клучни функционалности: автоматско и далечинско управување со системите за наводнување; следење на влажност, температура, соленост, УВ индекс и врнежи; испраќање на аларми и известувања при критични вредности; и аналитика во реално време за оптимизација на ресурси. Платформата интегрира временска прогноза и агрометеоролошки индикатори како ET0, GDD, и DeltaT, со што овозможува интелигентно планирање на сите агротехнички мерки. Преку мобилната апликација, земјоделецот може да го вклучи или исклучи системот за наводнување, да провери кога е последнотo наводнување, или да добие известување за очекувана суша или болест. Системот овозможува дефинирање на зони за управување (по парцела, по култура), што е особено корисно за поголеми насади. Податоците се визуелизирани преку графици и табели, а историјата на мерења и интервенции е достапна за анализа.
Како може земјоделецот да го користи?
AgroClick е дизајниран да биде лесно применлив дури и за земјоделци без напредно техничко знаење. Се поставува на локацијата на производството, каде што сензорите се поврзуваат со контролна единица, која пак комуницира со мобилната апликација. Потребен е минимален интернет или GSM сигнал, а системот е прилагоден и за off-grid подрачја. Апликацијата работи на Android и iOS телефони, а наскоро ќе има и веб-верзија за користење преку лаптоп. Земјоделецот добива едукација и техничка поддршка при првото поставување. Не се бараат претходни ИТ вештини – интерфејсот е едноставен, со икони и препораки на мајчин јазик. Системот е применлив за разни култури: овоштарници, зеленчукови култури, лозја, житарки, па дури и за урбани градини и оранжерии. Услов е само да има функционален систем за наводнување, кој ќе се автоматизира преку AgroClick.
Влијанието на климатските промени е најголемо кај земјоделското производство. Кои се предностите од воведувањето на дигитализација?
Климатските промени ја прават секоја агро-сезона понеизвесна – честите суши, поројни дождови и екстремни температури бараат адаптивно и прецизно управување со производството. Воведувањето на дигитални решенија како AgroClick им овозможува на земјоделците да реагираат навреме, да ја предвидат појавата на стресни услови и да ги минимизираат загубите. Со следење на реални податоци од терен и вкрстување со прогноза, се зголемува ефикасноста на водните ресурси, се намалуваат штетите од болести и се подобрува времето на жетва. Дигитализацијата исто така носи економски придобивки – оптимизација на трудот, енергијата и хемиските третмани. Преку податоци, земјоделецот може да донесе одлука базирана на анализа, а не на интуиција. Во вакви услови, секоја капка вода и секој ден во сезоната се критични, и токму тука дигиталните алатки стануваат неопходни, а не луксуз.
Колку македонските земјоделци се отворени и заинтересирани за воведување технологија во производството?
Македонските земјоделци се сè повеќе свесни за потребата од модернизација, особено младите генерации кои ги превземаат семејни имоти или започнуваат сопствен бизнис. Во последните неколку години се забележува зголемен интерес за прецизно земјоделство, особено поради климатските предизвици и зголемените трошоци за вода, енергија и работна рака. Сепак, бариери остануваат – недостиг на информации, недоверба кон технологија, и ограничени финансиски можности. Ние работиме на тоа преку демонстрации, обуки и достапни модели на AgroClick да ја намалиме таа бариера. Во пилот-локацијата каде што е инсталиран системот, интересот расте и соседни производители бараат информации како да започнат. Важно е да се напомене дека поддршката од државата и институциите може многу да помогне во масовното прифаќање. Технологијата веќе не е прашање на „дали“, туку „кога“ и „како“.
Какви се вашите планови за иднина? На кои пазари сте насочени?
Нашата визија е AgroClick да стане регионално препознатлив бренд за дигитална агро-автоматизација. Во моментов сме насочени кон пазарите во Македонија, Косово и Албанија, каде што веќе имаме контакти и интерес за пилот-проекти. Паралелно работиме на проширување на функционалностите – вклучување на автоматска фертиригација, интеграција со сателитски податоци и AI предиктивни модели за болести. Исто така, планираме развој на агро-маркет – платформа каде што корисниците на AgroClick ќе можат да споделуваат искуства, добиваат стручни совети и набавуваат резервни делови. На долгорочен план, сакаме да овозможиме финансирање преку агро-кредити или субвенции за производителите кои ќе инвестираат во системот. Веруваме дека иднината на земјоделството е паметна, прецизна и одржлива – и токму тука е нашата улога.
