Во април 2021 година американската вселенска агенција НАСА ѝ додели на компанијата на Илон Маск договор од 2,9 милијарди долари за развој на првиот лунарен лендер со екипаж, кој ќе учествува во програмата Artemis. Овој лендер всушност ќе биде модифицирана горна фаза на мега-ракетата Starship на SpaceX и треба да слета астронаути на Месечината во претстојната мисија Artemis 3.
Сепак, НАСА не е задоволна од темпото на развој на Starship и затоа ги менува работите, објави вршителот на должноста шеф на агенцијата Шон Дафи.
„Го сакам SpaceX, тоа е неверојатна компанија, но проблемот е што доцнат. Ги поместија своите рокови, а ние сме во трка со Кина“, рече Дафи.
„Претседателот и јас сакаме да стигнеме до Месечината за време на неговиот мандат, па затоа ќе го отворам договорот. Ќе им дозволам на другите вселенски компании да се натпреваруваат со SpaceX, како што е Blue Origin“, додаде тој.
Blue Origin, основана од Џеф Безос, го доби договорот за системот за слетување на луѓе Artemis вреден 3,4 милијарди долари во 2023 година. Компанијата планира да го исполни тој договор со својот лендер Blue Moon, за кој првично се очекуваше да го има своето деби со екипаж на Месечината на мисијата Artemis 5.
Маск изрази скептицизам дека Blue Origin би можел да го забрза својот временски рок доволно за да биде подготвен за мисија со екипаж на Месечината пред SpaceX.
„Blue Origin никогаш не испорача товар во орбитата, а камоли на Месечината“, рече најбогатиот човек во светот на социјалните медиуми, квалификувајќи го како „товар“ во следна објава.
Масовната ракета New Glenn на Blue Origin го однесе прототипот на вселенското летало Blue Ring во орбитата на Земјата на неговото прво и единствено лансирање во јануари.
Временскиот рок на мисијата Artemis 3 е поместен неколку пати во последните години, и тоа не само затоа што Starship е сè уште во фаза на тестирање. Проблемите со вселенските кодтими, капсулата Orion на НАСА и другата технологија, исто така, одиграа улога. Капсулата Orion ќе ги однесе астронаутите на Artemis во лунарната орбита, каде што ќе се сретнат со модулот што ќе ги донесе на површината.
Датумот на лансирање првично беше планиран за крајот на 2024 година, но е поместен за 2025 година, потоа септември 2026 година, а потоа и средината на 2027 година.
НАСА сега очигледно размислува за уште подоцнежен временски рок.
Програмата Artemis има едно лансирање во својот појас, мисијата Артемис 1, која успешно ја испрати беспилотната капсула Орион во лунарната орбита и назад кон крајот на 2022 година.
НАСА сега се подготвува за мисијата Aetemis 2, која ќе лансира четири лица на 10-дневно патување околу Месечината следната година. Таа мисија е сè уште на добар пат да се лансира уште во февруари, потврди Дафи.
Вселенскиот брод на Space X досега има лансирано 11 суборбитални тест летови. Последните две лансирања, на 26 август и 13 октомври, беа целосно успешни.
Како што забележа Дафи, Кина има свои планови за Месечината. Земјата планира да слета астронаути на најблискиот сосед на Земјата до 2030 година и остварува сериозен напредок кон таа цел. Ниеден човек не ја допрел површината на Месечината откако астронаутите од програмата Apollo 17 на НАСА го сторија тоа во декември 1972 година.
(Klix.ba)
