Центар за податоци со вештачка интелигенција кој произведува, троши и прераспределува сопствена енергија ќе биде поставен во Капорице, Хрватска. Во последните месеци, сè повеќе читаме информации за инвестиции во големи центри за податоци. Јасно е дека инвестициите во центри за податоци се императив не само за иднината, туку и за сегашноста. Во таа приказна, Хрватска наскоро треба да го добие својот адут.
Во Чапорице во близина на Триљ, во самото срце на далматинска Загора, наскоро ќе започне изградбата на првиот зелен центар за податоци со вештачка интелигенција, единствен во овој дел од Европа. Градежните работи започнуваат наскоро и треба да бидат завршени во првата половина на 2027 година. Тоа е клучен елемент на поширок енергетски парк во кој енергијата се произведува и троши на истата локација, каде што отпадот се претвора во вредни ресурси и во кој топлината од центарот за податоци ќе се користи за оранжерии и сушари, а биогасот за енергија.
„Не е само технолошки пробив, туку е нова парадигма. Тоа е дигитална инфраструктура која е истовремено зелена, ефикасна и во служба на заедницата“, изјави за „Пословни дневник“ Анте Чикотиќ, основач и директор на „Иновапро“. Нивниот концепт е повеќе како манифест за одржлив развој отколку класичен ИТ проект. Центар за податоци со вештачка интелигенција кој произведува, троши и прераспределува сопствена енергија ќе биде поставен на парче земја во Капорице, во центарот на енергетскиот парк.
„Центрите за податоци се традиционално големи потрошувачи на енергија и ресурси, особено вода. Ние го правиме спротивното, ќе создадеме затворен систем. Произведуваме енергија на местото на потрошувачка, а отпадната топлина ја користиме во сушари и оранжерии“, објаснува Чикотиќ. Таквиот пристап носи мерливи резултати.
„Нашиот фактор на PUE, клучна мерка за енергетска ефикасност, е подобар отколку во Исланд или Норвешка, а тоа значи пониски трошоци, до 30 проценти пониски цени за корисниците. Во нашиот модел, двата критериуми, ефикасноста на трошоците и ESG, се исполнети“, вели тој. Вредноста на проектот за центарот за податоци е околу 20 милиони евра, а 17 милиони веќе се инвестирани во првата фаза од енергетскиот парк.
„Нашиот центар за податоци е со големина од три мегавати, мал на глобално ниво, но исклучително важен како пилот-проект со голем потенцијал за скалирање. Тоа е првиот зелен центар за податоци што поддржува технологија на вештачка интелигенција во овој дел од Европа. Веќе разговараме со странски партнери за реплицирање на моделот ако пилот-проектот ги потврди очекувањата. Сакаме да ги извеземе нашите паметни технологии“, вели Чикотиќ.
Центарот е дизајниран да трае 48 часа без надворешно напојување, може да смести класични решетки до 25 киловати и решетки со вештачка интелигенција до 120 киловати. Дополнителна предност е локацијата на различна тектонска плоча од северна Хрватска, што го прави идеална резервна копија за банки и критични информациски системи на кои им е потребна географски одвоена безбедна локација.
Она што навистина го разликува овој центар од класичните центри за податоци е насоката на протокот на енергија. Тој не исчезнува, туку се враќа во заедницата. „Им нудиме на земјоделците инфраструктура за преработка и складирање, а за возврат преземаме биоотпад, кој го претвораме во биогас и сертифицирано ѓубриво“, објаснува Чикотиќ. Тој ја гледа комбинацијата од енергија, ИТ и земјоделство како клуч за конкурентноста на Хрватска. „Ако сакаме да го намалиме увозот на храна, мора да им овозможиме на земјоделците да имаат евтина, сигурна и локално достапна енергија за преработка, складирање и производство. Само тогаш нивните производи стануваат конкурентни“, додава тој.
(Пословни дневник)
Фото – Flickr
