Озонската дупка значително помала отколку во претходните години, мерките за заштита на животната средина се исплатуваат
Озонската дупка над Антарктикот е значително помала во 2025 година отколку во претходните години, рангирајќи се како петта најмала од 1992 година, според новиот извештај на научниците од NOAA и НАСА.
Озонската дупка го достигна својот најголем еднодневен обем за 2025 година на почетокот на септември, со површина од 8,83 милиони квадратни милји, околу 30% помала од најголемата дупка регистрирана во 2006 година.
Таканаречената „озонска дупка“ не е вистинска дупка во озонскиот слој на планетата, туку голема површина од стратосферата на Земјата со екстремно ниски концентрации на озон.
Научниците од NOAA и НАСА велат дека неодамнешните наоди покажуваат дека напорите за ограничување на хемикалиите што го оштетуваат озонскиот слој можат да имаат значително влијание.
Прописите се утврдени во Монтреалскиот протокол, кој стапи на сила во 1992 година. Последователните измени го покренаа постепеното закрепнување на озонскиот слој, кој сè уште е на пат целосно да се опорави подоцна во овој век, бидејќи земјите ширум светот ги заменуваат штетните супстанции со побезбедни алтернативи.
„Овогодишната дупка би била повеќе од еден милион квадратни милји поголема доколку сè уште имаше толку хлор во стратосферата како што имаше пред 25 години“, рече Пол Њуман, виш научник на Универзитетот во Мериленд и долгогодишен лидер на истражувачкиот тим на НАСА за озон.
Со децении, хлорофлуоројаглеродите (CFC) и другите соединенија што го осиромашуваат озонот се користат широко во аеросолни спрејови, пени, клима уреди и фрижидери, предизвикувајќи значително намалување на нивоата на озон.
Природните фактори, како што се температурата и атмосферската циркулација, исто така влијаат на концентрациите на озон и веројатно придонеле за помалата озонска дупка оваа година, според истражувачите.
Озонскиот слој на Земјата делува како планетарен заштитен фактор, заштитувајќи ги луѓето, животните и растенијата од штетното ултравиолетово зрачење. Кога нивоата на озон се намалуваат, повеќе УВ зраци стигнуваат до површината, зголемувајќи го ризикот од негативни влијанија врз здравјето и животната средина, како што се оштетување на посевите, рак на кожата и катаракта.
(Klix.ba)
