Во недела ќе се одржи референдум, каде што гласачите ќе одлучат дали да се воведе данок од 50 проценти на имоти и наследства над 50 милиони швајцарски франци (53,57 милиони евра). Швајцарија и високите даноци не се природни сојузници. Земјата на високи снежни врвови и кукавички часовници многу почесто се поврзува со зачувување на богатството отколку со политики за прераспределба.
Сепак, група политички активисти од подмладокот на Социјалдемократската партија, Jeunesse Socialiste, започна кампања за радикални промени, туркајќи го прашањето за данокот на наследство на национален референдум. Шансите иницијативата да успее се мали до никакви. Според неодамнешната анкета на Tamedia/20 Minuten, се очекува 75 проценти од гласачите во Швајцарија да го отфрлат данокот на супербогатите, во споредба со 67 проценти во октомври. Иако предлогот веројатно ќе пропадне, некои стравуваат дека претстојниот референдум би можел да го оштети угледот на Швајцарија како даночен рај.
Индустријата за управување со богатство во земјата е најголемата и најконкурентна во светот, со 2,2 трилиони долари (1,9 трилиони евра) меѓународни средства, според Deloitte. Но, нејзината приматна позиција се повеќе се соочува со конкуренција од ривали како Сингапур и Обединетото Кралство.
„Некои богати поединци наводно ги одложиле плановите за преселба во Швајцарија поради оваа иницијатива. Сепак, ваквите докази се базираат главно на анегдотски извештаи од даночни советници, па затоа е тешко да се процени нејзиниот обем или важност“, рече Изабел Мартинез, виш истражувач во Швајцарскиот економски институт KOF при ETH Zürich. Предлогот за данок, насловен како „За социјално и фискално фер климатска политика“, предлага собраните приходи да бидат насочени кон иницијативи за борба против климатските промени.
„Швајцарија не прави доволно за да ја заштити климата“, се вели во соопштението на групата Jeunesse Socialiste. „Секоја година би биле потребни уште неколку милијарди за да се постигнат целите на Конфедерацијата… Иницијативата за иднината би ги натерала оние кои се првенствено одговорни за оштетувањето на климата да сторат повеќе за да ја заштитат.“
Откако веќе собра 100.000 потписи за да се стигне до референдумот, иницијативата би станала закон доколку биде поддржана од повеќе од 50 проценти од швајцарските гласачи и мнозинството од 26-те кантони.
Таквата перспектива е непопуларна не само меѓу супербогатите, туку и меѓу малите швајцарски претприемач Swissmem, организација што ги претставува швајцарските машински, електрични, металоинженерски и технолошки индустрии, тврди дека данокот „практично ќе доведе до експропријација на многу мали и средни семејни бизниси“. Тие додадоа дека голем број од овие мали и средни претпријатија „се изградени од семејства сопственици со генерации, обезбедувајќи десетици илјади работни места и сигурно плаќајќи даноци“.
Изабел Мартинез забележа дека слични загрижености биле покренати кога швајцарските гласачи во 2015 година отфрлиле поумерен предлог со кој се предлагал данок од 20 проценти на наследство над два милиони франци (2,14 милиони евра).
„Помалку од два проценти од населението ќе биде директно засегнато, но 71 процент гласале против. Главната загриженост била дека тоа негативно ќе влијае на многу семејни бизниси и мали и средни претпријатија, што на крајот ќе ѝ наштети на швајцарската економија и ќе ги загрози работните места“, изјави таа за Euronews. „Истите стравувања важат и за сегашниот предлог“.
На некои противници, исто така, не им се допаѓа фактот што данокот се воведува на федерално ниво, поткопувајќи ја даночната автономија на кантоните, додаде таа.
Во повеќето земји што воведуваат даноци на наследство, мерките генерално се непопуларни кај гласачите, иако само мало малцинство луѓе на крајот ги плаќаат. И додека ваквите даноци можат да помогнат во намалувањето на нееднаквоста, нивната способност да соберат значителни приходи е ограничена. Во 2023 година, даноците на наследство, имот и подарок учествуваа само со 0,41 процент од вкупните даночни приходи на ОЕЦД во просек. Во европските земји, тие учествуваа само со 0,40 проценти од вкупните приходи.
(Poslovni dnevnik)
Фото – Wikimedia
