Егзопланета откриена во 2017 година е една од локациите за кои научниците имаат големи надежи дека би можеле да откријат живот надвор од Сончевиот систем. Планетата LHS-1140b се нарекува, соодветно на неговиот изглед, „џиновско око“, бидејќи речиси целата негова површина е покриена со глобален океан со дебел слој мраз и област од 4.000 квадратни километри, што наликува на леќа постојано свртена кон нејзината ѕвезда.
„Од сите моментално познати егзопланети со умерена клима, LHS-1140b може да биде најдобриот кандидат еден ден да го потврди постоењето на течна вода на површината на планета надвор од нашиот Сончев систем. Тоа би бил голем чекор во потрагата по егзопланети погодни за живот“, вели астрофизичарот Чарлс Каџу од Универзитетот во Монтреал.
Егзопланетата LHS-1140b, откриена пред неколку години, има дијаметар 1,73 пати поголем од Земјата и е 5,6 пати помасивна. Таа е многу поблиску до својата ѕвезда отколку Земјата до Сонцето – една ротација трае само 25 дена. Ако случајно нејзината ѕвезда е слична на нашето Сонце, таа би била премногу блиску за развој на каков било живот. Сепак, нејзината ѕвезда е поладно, затемнето црвено џуџе, така што растојанието е само доволно за да биде во „населливата зона“ – не е премногу далеку за да биде студено, не премногу блиску за да биде премногу топло.
Поради својата близина до ѕвездата, егзопланетата има фиксна плима, па само едната страна од неа секогаш е свртена кон ѕвездата. Истиот феномен го гледаме и кога станува збор за Месечината, од која само едната страна е секогаш видлива од Земјата.
Тоа што е во „населливата зона“ не значи автоматски дека ги има сите потребни услови за развој на живот. За да ја разберат хемиската структура на LHS-1140b, научниците мора да ја проучат неговата атмосфера, доколку воопшто има таква.
Планетата се наоѓа на 50 светлосни години од нас и е доволно блиску за да обезбеди детални информации за начинот на кој светлината се менува додека егзопланетата поминува меѓу својата ѕвезда и Земјата. Дел од светлината ќе помине низ атмосферата, а како што поминува ќе биде или апсорбирана или засилена во зависност од видот на атомите во неа.
Така, Каџу и неговите колеги открија присуство на азот, доминантна компонента на атмосферата на Земјата. Ако случајно LHS-1140b е погасовита, како Нептун, неговата атмосфера ќе беше побогата со водород. Присуството на азот укажува и на секундарна атмосфера која настанала по раѓањето на планетата.
Имајќи го предвид заклучувањето на плимата и осеката, океанот на планетата е многу поинаков отколку што можеме да замислиме. Страната на планетата спроти ѕвездата е многу постудена, па океанот е покриен со мраз, веројатно целосно замрзнат. Само регионот најблиску до ѕвездата што гледа директно во него е доволно топло за да поддржи течна вода. Научниците проценуваат дека може да достигне умерени 20 степени на површината, што е доволно за развој на богат морски екосистем.
(N1)
(фото: University of Montreal)
