Во белградската населба Мириево функционира Здружението за поддршка на лица со пречки во развојот „Наша куќа“. Во него вредните раце на младите луѓе прават сосема нов производ од искористени пакувања цигари – висококвалитетна рециклирана хартија. На чело со Аница Спасов, здружението е светилник на надеж и цел за младите со пречки во развојот. Овде наоѓаат не само место за работа, туку и заедница која го цени нивниот придонес во борбата за одржлива иднина.
Она што ја карактеризира работата во „Наша куќа“ е иновативниот пристап за рециклирање на пакувањата цигари во рачно изработена хартија. Овој процес, заснован на древна јапонска техника, придонесува и за развојот на циркуларна економија. Корисниците на здружението, Никола и Милош, горди на својата работа, едноставно и јасно ги опишуваат своите улоги. Никола управува со фабриката за хартија, мешајќи ја пулпата додека не биде подготвена за следната фаза од процесот на рециклирање. Милош ја зема смесата, внимателно ја навлажнува и ја стиска, подготвувајќи ја за следниот чекор во нејзината трансформација – вакуумирање на водата и пеглање. По 24 часа сушење, хартијата е подготвена за употреба.
„Нашиот труд главно го користат ликовни уметници, графичари, дизајнери, како и маркетинг агенции, кои од него изработуваат промотивен материјал. Имавме и три изложби со нашите најпознати ликовни уметници, кои играа со хартија користејќи различни техники“, вели Аница Спасов, директор на Здружението.
Работниот процес во „Наша куќа“ и начинот на изработка на хартија неодамна предизвика интерес надвор од оваа мала работилница. Така, тим од професори на Технолошко-металуршкиот факултет на Универзитетот во Белград работи на осмислување начин производите од хартија на „Наша куќа“ да бидат водоотпорни и биоразградливи, за да можат да се користат како амбалажа и да се рециклираат неколку пати. За таа цел користат природни смоли кои на хартијата ќе и дадат нова функционалност.
„Дополнително, вториот дел од нашата задача се однесуваше на создавање на предмети од хартиена маса или целулозна пулпа, која, на пример, се користи за правење картони за пакување јајца. Идејата беше да им се овозможи на корисниците на „Наша куќа“ да обликуваат предмети од хартиена маса, која може да служи како амбалажа, на многу помали и поевтини машини од оние што се користат во индустриски размери“, вели Предраг Живковиќ, вонреден професор на Технолошко-металуршкиот факултет.
Тие дошле до заклучок дека најдобро е да се користи 3Д печатење за ова. Глобалниот еколошки фонд (ГЕФ) даде значаен придонес во реализацијата на оваа идеја, бидејќи со негова поддршка беше набавен 3Д печатач. Како што објаснува професорот Живковиќ, технологијата за 3Д печатење ќе му овозможи на Здружението „Наша куќа“ ефикасно и економично да создава алатки и да произведува на начин на кој тоа го прави, рачно, дел по дел.
Оваа комбинација на традиција и технологија гарантира дека производите на „Наша куќа“ се одржливи на долг рок. Покрај собирањето и намалувањето на отпадот од хартија, се сечат помалку шуми, се троши помалку вода и енергија, а се намалува и употребата на пластични садови во амбалажата. Подеднакво важен е и социјалниот аспект на работата на ова Здружение.
„Овие млади луѓе, за жал, се препознаени како неспособни за работа во нашето општество. Најчесто, никој нема да вработи лице кое има, на пример, аутизам. Без разлика на позитивните мерки и закони што ги имаме, работата на лицата со пречки во развојот е табу тема. И за нив ова вработување значи огромен скок во животот. Овде имаат своја група, што е многу охрабрувачко и безбедно за нив, каде што учат еден од друг и секако, добиваат плата за својата работа“, вели Аница Спасов.
Таа посочува дека во текот на оваа година се основани нови здруженија слични на „Наша куќа“ во Лесковац, Крагуевац, Зајечар, Аранѓеловац, Нови Сад и Нови Пазар, а планот е да се прошират и во други градови.
Во „Наша куќа“ на почетокот на работата се грижеа како ќе ја добијат суровината за работата. Меѓутоа, по објавата на социјалните мрежи се случи чудо. Почнаа да пристигнуваат килограми и килограми пакети. Тие се испраќаат преку различни канали од поединци, институции, институции, претприемачи кои сакаат да придонесат во работата на здружението. Тие придонесуваат и денес во „Наша куќа“ секој лист хартија да раскажува приказна – за солидарноста, иновативноста и иднината во која секој има улога во создавањето на поодржлив свет.
Решението на „Наша куќа“ и Технолошко-металуршкиот факултет, кое придонесува за намалување на употребата на пластична амбалажа, емисијата на стакленички гасови (GHG), рециклирање и повторна употреба на хартија и картон, како и вклучување на лицата со пречки во развојот , е поддржан во рамките на проектот „Намалување на јаглеродниот отпечаток на локалните заедници со примена на принципите на циркуларна економија во Република Србија – Циркуларни заедници“, имплементиран од Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП), во партнерство со Министерството за заштита на животната средина и со финансиска поддршка на Глобалниот еколошки фонд (ГЕФ).
(Bizlife)
(фото: Bizife)
