Експанзивната треперлива трепетлика во Јута, попозната како пандо, би можела да биде стара десетици илјади години и можеби му претходи на последната ледено доба со милениуми, според неодамнешното генетско истражување на тим од американски научници. Оваа огромна шума, која зафаќа 43 хектари, според некои научни проценки, можела да се појави како еден расад пред илјадници, па дури и повеќе од еден милион години.
Додека пандо наликува на шума од 47.000 дрвја, сите стебла делат иста ДНК, меѓусебно поврзани со мрежа од единечни корени, што го квалификува како единствен клонален организам и потенцијално најголем жив организам на Земјата. Неговиот бесполовен репродуктивен систем, кој се потпира на клонално ртење наместо на генетско мешање, ѝ овозможува на пандо да преживее таму каде што другите дрвја не би можеле. Таа репродуктивна стратегија, споделена од други клонални видови, како што се одредени габи, му овозможува да остане на место и да се прилагоди на околината со текот на времето.
Научниците од Универзитетот во Чикаго и други институции собраа 500 примероци од материјал од корен, листови и кора од пандо и други неповрзани трепетлики за да ја анализираат и да ја секвенционираат нивната ДНК. Нивната студија, иако сè уште не е рецензирана од колеги, открила околу 4.000 генетски мутации во примероците, нудејќи увид во долгата историја на пандо. Моделите на овие мутации откриваат интригантна приказна, при што еден модел сугерира дека пандо датира од пред 16.000 до 80.000 години. Студијата може да се најде на bioRxiv.
Би очекувале дека дрвјата кои се просторно блиску се и генетски поблиску, но тоа не е баш она што го наоѓаме. Најдовме просторен сигнал, но тој е многу послаб од она што го очекувавме, објасни генетичарот Розен Пинео за списанието Nature.
Таа генетска загатка сугерира дека генетските адаптации на пандо се дистрибуирани низ неговиот коренов систем на уникатни начини, поставувајќи прашања за тоа како тој ја одржува својата генетска еластичност. Понатамошните истражувања може да ги откријат механизмите зад оваа еластичност, потенцијално применливи за разбирање на други древни организми, како што е древната морска трева посидонија океаника во Медитеранот, за која некои претпоставуваат дека е стара над 200.000 години.
Под заканата од климатските промени и влијанието на човекот, зачувувањето на пандо станува од суштинско значење за заштита на оваа извонредна жива реликвија.
(Science Alert)
(фото: Flickr)
