Претставниците на земјите на климатската конференција на ОН во Баку рано изутрината по пленарната седница потврдија нов договор врз основа на кој богатите земји ќе им обезбедат на земјите во развој најмалку 300 милијарди евра годишна помош за климатски мерки до 2035. Најранливите земји не можат да го сокријат своето разочарување.
Продолжението на ноќната пленарна седница започна во два и пол часот по полноќ по локално време, а до конечното потврдување на договорот во раните утрински часови, претседавачот на COP29, Мухтар Бабаев, неколку пати ја прекинуваше седницата. Изрази на збунетост можеа да се забележат на видно уморните лица на делегатите кои сè уште го корегираат финалниот текст на пленарната седница.
По долги продолжувања и бројни компликации, повеќе од 30 часа по официјалниот крај на годинешната конференција, делегатите во Баку го потврдија конечниот договор за нова цел за финансиска помош за земјите во развој.
Одобрените конечни текстуални документи вклучуваат, меѓу другото, повик до сите актери да соработуваат во исполнувањето на пошироката финансиска цел од 1,3 трилиони американски долари до 2035 година, што би вклучувало финансирање од различни јавни и приватни извори. Иако не го проширува кругот на земји донатори, за што се залагаа богатите земји предводени од земјите на ЕУ, ги охрабрува поголемите економии во развој како Кина, Сингапур, Јужна Кореја и земјите од Заливот доброволно да придонесат кон целта.
Конечниот документ за финансиска цел, исто така, постојано ги споменува најранливите земји, вклучително и „разгледување мерки за зголемување на финансирањето“ за нив, но содржи и одредба дека финансирањето мора да се обезбеди заедно со „значително и амбициозно“ намалување на емисиите и мерки за адаптација.
Нацрт-конечните документи објавени во петокот вклучуваа ветување од 250 милијарди долари годишно како финансиска помош, што предизвика низа разочарувачки одговори, особено од земјите во развој. Преговарачки групи на мали острови и најнеразвиените земји, кои се чувствуваа исклучени од преговарачкиот процес, и во текот на денот со процедурален предлог побараа прекин на преговорите. Понекогаш се чинеше дека разговорите за климата се на работ на колапс.
Според сегашната обврска, богатите земји кои се најодговорни за глобалното затоплување мора да обезбедат 100 милијарди долари годишно за климатски финансии за земјите во развој од 2020 до 2025 година. Преговорите на овогодинешната климатска конференција беа насочени кон постигнување договор за дефинирање на нова обврска до 2035 година. Земјите во развој имаат за цел финансиска цел од 500 до 1.300 милијарди куни годишно.
Потврдата на договорот беше проследена со силен аплауз во салата, но набргу потоа се огласија претставници на делегациите на Куба и Индија и го обвинија азербејџанското претседателство дека мами при носењето на одлуките бидејќи одобриле документ со кој не се согласуваат сите.
„Сумата што се предлага е исклучително мала. Индија се противи на усвојувањето на овој документ“, изјави индиската функционерка Леела Нандан рано утринава во Баку.
Солидарност со Индија изразија и преговарачите од Боливија и Нигерија. Како што истакна боливискиот преговарач, одобрениот текст за финансирање на климата „обезбедува климатска неправда и консолидира неправеден систем“ во кој развиените земји не ги исполнуваат своите обврски кон глобалниот југ.
Сепак, преговарачката група на африкански земји рече дека е премногу доцна за договор за финансирање на климатските промени за континентот.
Земјите не постигнаа напредок во однос на зајакнувањето на нивните амбиции на полето на ублажување на климатските промени или намалување на емисиите на стакленички гасови и на крајот само ги потврдија веќе прифатените обврски од Дубаи поврзани со преминот од фосилни горива кон енергетски системи. Сепак, важен акцент на документот за адаптација е континуираната работа за развој на индикатори за следење на глобалната цел за адаптација.
(seebiz.eu)
Фото – PT management
