Во 2024 година, глобалниот јавен долг се предвидува да достигне 102 трилиони долари, при што САД и Кина во голема мера придонесуваат за зголемувањето на нивото на долгот. Ова означува зголемување од 5 трилиони долари само од 2023 година. Гледајќи напред, се предвидува дека нивоата на долгот ќе се зголемат побрзо од претходно очекуваното, бидејќи владините политики не успеваат да ги решат ризиците од долгот во услови на стареење на населението и зголемување на трошоците за здравствена заштита. Ако одиме понатаму, зголемените геополитички тензии би можеле да доведат до повисоки трошоци за одбраната, што дополнително ќе ги оптоварува владините буџети.
Оваа графика го прикажува државниот долг по земја во 2024 година, врз основа на податоците од Светската економска перспектива на ММФ од октомври 2024 година. Како најголема светска економија, купот на долгови на САД продолжува да расте, што претставува 34,6% од вкупниот државен долг во светот. Севкупно, нето каматните плаќања за националниот долг се зголемија на 892 милијарди долари во фискалната 2024 година. До 2034 година, се предвидува дека овие трошоци ќе достигнат 1,7 трилиони долари, а вкупните нето каматни трошоци ќе изнесуваат 12,9 трилиони долари во следната деценија. Зголемената планина на долгови и повисоките каматни стапки се меѓу примарните фактори кои ги зголемуваат нето каматните трошоци.
Кина, која е на второто место на глобално ниво, држи 16,1% од светскиот државен долг. Во текот на следните пет години соодносот на долгот на Кина во однос на БДП се предвидува да достигне 111,1% од БДП, од 90,1% во 2024 година. Kинеските власти неодамна изјавија дека се подготвени да применат стимулативни мерки за поддршка на економијата доколку Трамп воведе огромни тарифи на стоки увезени од Кина. Како резултат на тоа, долгот на Кина кон БДП може да се зголеми уште побрзо од сегашните проекции.
Индија, рангирана на седмото место на глобално ниво, собра 3,2 трилиони долари долг, што претставува зголемување за 74% од 2019 година. Сепак, благодарение на силниот економски раст и фискалната политика кои ги зголемуваат државните приходи, долгот како процент од БДП се проектира постепено да опаѓа од 83,1% во 2024 година до 80,5% до 2028 година.
Во Европа, Велика Британија има собрано најмногу долгови, околу 3,65 трилиони долари, што е еднакво на 101,8% од БДП. Ова е далеку повисоко од регионалниот просек, кој изнесува 77,4% од БДП во 2024 година. Европа има помал долг кон БДП од Северна Америка и Азиско-пацифичкиот регион, но европските буџети веројатно се соочуваат со зголемени притисоци кои гледаат напред, поради бавниот економски раст, трговски војни и стареење на населението.
Во продолжение се прогнозите како се предвидува да се промени државниот долг по региони во следните пет години:
Долг на регионот кон БДП 2024 Долг кон БДП 2029
Северна Америка 116,1% 125,0%
Азија и Пацифик 93,6% 101,0%
Европа 77,4% 79,6%
Јужна Америка 77,2% 76,9%
Африка 66,7% 58,5%
Централна Америка 51,6% 47,1%
Блискиот исток 40,9% 45,3%
Како што можеме да видиме, просечниот долг по земја во Северна Америка треба да порасне до 125% од БДП, што е највисоко во глобалните региони. Бидејќи владите сè повеќе користат стимулативни мерки за зајакнување на економијата, тоа претставува поголема закана за фискалната одржливост. Со цел да се стабилизираат долговите, ММФ изјави дека се потребни големи кратења на трошоците и зголемување на даноците во следните пет до седум години.
Како и Северна Америка, соодносот на долгот кон БДП е поставен да се зголемува низ Азија, Европа и Блискиот Исток. Севкупно, светскиот државен долг се предвидува да надмине 100% од глобалното производство до 2029 година, поттикнат од неколку големи земји, вклучувајќи ги САД, Кина, Бразил и Франција, меѓу другите.
(Visual Capitalist)
(фото: Fortune India)
