Забрзаното темпо на модерниот живот, вклучително и работата во смени и нередовниот распоред сè повеќе го нарушуваат природниот деноноќен ритам, а ова нарушување е поврзано со растечката преваленца на ментални болести ширум светот. Според податоците, нарушувањата на расположението и анксиозноста сега погодуваат речиси 20% од светската популација, што значително придонесува за смртност, инвалидитет и болести. Разбирањето на врската меѓу деноноќниот ритам и менталното здравје е од суштинско значење за предвидување и спречување на овие проблеми преку промени во однесувањето, околината и физиологијата.
Деноноќниот ритам се внатрешни процеси регулирани со централни и периферни часовници во телото. Нарушувањата се јавуваат кога овие внатрешни часовници не се синхронизираат едни со други или со надворешни ритми, како што се циклусите на спиење и будење. Истражувањата покажаа дека пократките временски интервали меѓу фазите на спиење и деноноќните биомаркери корелираат со зголемени симптоми на депресија.
На пример, луѓето со големо депресивно растројство, како и здравите поединци со оваа дисонанца, пријавуваат поизразени симптоми на депресија. Овие наоди поттикнаа зголемен интерес за деноноќниот ритам како потенцијални цели во превенција и третман на психијатриски нарушувања.
Иако лабораториските студии даваат силни докази за влијанието на деноноќното нарушување врз менталното здравје, податоците од реалниот свет остануваат ограничени. Воведувањето на уреди за носење овозможува континуирано следење на деноноќниот ритам и спиење во подолги временски периоди.
Уредите за носење собираат физиолошки податоци и податоци за однесувањето кои може да се анализираат со помош на напредни алгоритми. Иновациите како што се нелинеарните Калман филтри овозможуваат прецизна проценка на деноноќните биомаркери од „бучни“ податоци добиени од сензори што се носат, обезбедувајќи увид во нарушувањата на ритамот во реално време.
Мобилните технологии дополнително го унапредија проучувањето на деноноќниот ритам и менталното здравје кај големите популации. Студија за здравјето на практикантите, спроведена меѓу медицинските практиканти, покажа дека намаленото вкупно време на спиење, подоцнежното време за спиење и поголемите дневни варијации во шемите на спиење го зголемуваат ризикот од депресија. Резултатите покажаа дека неусогласеноста помеѓу централниот часовник и средината на сонот има најголемо негативно влијание врз расположението следниот ден, додека внатрешната дискрепанца е најподложна на влијанието на расположението.
Истражувачи од KAIST и Универзитетот во Мичиген развија дигитален биомаркер за предвидување на симптомите на депресија користејќи податоци од уреди за носење. Овој пристап обезбедува помалку инвазивна и економична алтернатива на традиционалните методи, како што се полисомнографија и хормонски анализи.
Дигитален близнак на деноноќниот часовник, создаден врз основа на математичко моделирање и податоци од уреди што се носат, може точно да ја процени фазата и нивото на нарушување на ритамот. Во голема студија на околу 800 работници во смени биомаркерите на деноноќно нарушување точно ги предвиделе промените во расположението и симптомите на депресија, вклучувајќи проблеми со спиењето, промени во апетитот и самоубиствени мисли.
Овие наоди имаат широки импликации за иднината на менталното здравје. Технологиите што се носат овозможуваат континуиран, неинвазивен мониторинг и обезбедуваат скалабилно решение за популациите со тежок пристап до традиционалната здравствена заштита.
Наодите се објавени во престижното научно списание Digital Medicine, означувајќи значаен чекор напред во разбирањето на сложената врска помеѓу деноноќниот ритам и менталното здравје.
(Brighter)
(фото: Raw Pixel)
