Кинеските истражувачи открија 41 ново свлечиште на Месечината од 2009 година, користејќи сателитски снимки со висока резолуција. Истражувачите пронајдоа докази за активни свлечишта на површината на Месечината и според нив, овие свлечишта најверојатно се предизвикани од месечеви земјотреси, а не од удари на астероиди, како што се сметаше претходно.
Од 2009 година наваму на Месечината се забележани 41 ново свлечиште. Тие беа откриени со споредување на 562 пара сателитски снимки од вкупно 74 нестабилни точки снимени во различни периоди. Во споредба со лизгањата на земјиштето на Земјата, овие лунарни верзии се многу помали, обично со должина од околу 1 км и ширина од 100 метри. Тие исто така обично не се подлабоки од 1 м и се состојат од околу 100.000 кубни метри материјал.
Сепак, истражувачите истакнуваат дека месечевите земјотреси можат да бидат полоши од земјотресите со иста големина бидејќи Месечината е сува и нема вода во нејзините карпи за да го апсорбира ударот. Сеизмичките бранови губат енергија бавно на Месечината, па земјотресите можат да траат со часови, тресејќи ги структурите многу подолго.
„Иако месечевите земјотреси беа откриени за време на мисиите Apollo, конвенционалната геолошка мудрост претпоставуваше дека ендогената активност на Месечината во суштина престанала, оставајќи ги проценките за геолошките опасности од лунарната сеизмичност во голема мера неистражени“, напишаа научниците во својот труд.
Повеќето од нив, наводно, биле пронајдени на стрмни падини (24 до 42 степени), како што се ѕидови на кратери, набори (карактеристики поврзани со раседите) и вулкански дамки. Повеќето од нив исто така се концентрирани во источниот слив Маре Имбриум, што укажува дека оваа област е сеизмички активна.
„Иако изворите на ендогена сеизмичка активност на Месечината сè уште не се целосно разбрани, ова толкување е во согласност со моменталната термичка состојба на Месечината, односно нејзината внатрешност е сè уште доволно активна за да предизвика ендогена сеизмичка активност“, додаде тимот.
Се смета дека овој дел од Месечината е формиран со судир со протопланета за време на доцната фаза на тешко бомбардирање од историјата на Сончевиот систем. Истражувачите, исто така, пронајдоа нови ударни кратери на Месечината, но открија дека помалку од 30% од нив се совпаднале со лизгање на земјиштето.
Тие претпоставуваат дека ова укажува дека повеќето од лизгањето на земјиштето се предизвикани од внатрешни земјотреси на Месечината, што значи дека таа е сè уште геолошки активна. Исто така, ова не е само по себе интересно, туку покажува и дека Месечината не е толку геолошки мртва, како што се веруваше некогаш.
Такви наоди се наоѓаат и во мапирањето на сеизмичките зони во Месечината, кои претходно беа тешки за откривање. Тие исто така нудат индиции за термичката еволуција на Месечината.
Гледајќи напред, идентификувањето на активните сеизмички зони на Месечината, исто така, ќе помогне во планирањето на безбедни места за слетување за идните човечки мисии и месечеви бази. Кина сака да изгради станица на јужниот пол на Месечината најрано до 2035 година.
Иако ризикот од лизгање на земјиштето е релативно низок во целина, опремата и живеалиштата треба да избегнуваат стрмни или сеизмички области. Исто така, се сугерира дека поставувањето сеизмометри на клучни локации би бил одличен следен чекор за подобро испитување на внатрешноста на Месечината.
Всушност, кинеската мисија Chang’e-8 (2029) ќе однесе лунарен сеизмометар до јужниот пол. Откако ќе бидат откриени земјотреси на Месечината, сателитите можат брзо да ги потврдат трагите од лизгање на земјиштето во епицентарот, поврзувајќи ги земјотресите со промените на површината.
Истражувањето е објавено во списанието National Science Review.
(Klix.ba)
(фото: Pexels)
