Европската комисија прибегнува кон драстични мерки поради ограниченото снабдување со енергија. Во итни случаи, ЕК сака да ги принуди земјите од ЕУ да штедат гас. Ако домаќинствата и компаниите не штедат доволно гас доброволно, Европската комисија сака да наметне задолжителни цели за штедење на земјите-членки, пишуваат германскиот економски дневен весник „Handelsblatt“ и бриселски „Politico“.
Марката е предвидена во најновиот план за итни случаи за гас. Со еден удар, ЕУ ќе добие значително повеќе овластувања и права да интервенира во однос на земјите-членки на ЕУ. Според публикациите, ова сценарио ќе се реализира доколку блокот се соочи со „катастрофален“ недостиг од резерви на гориво во наредните месеци. Планот на ЕК за задолжително намалување на потрошувачката на гас вклучува правен механизам кој дозволува одлуките за мерките да се носат со квалификувано мнозинство. Со тоа ќе се заобиколи процедурата за гласање во Европскиот парламент и секоја поединечна земја ќе биде лишена од можноста да наметне вето.
Во вторникот, европскиот комесар за буџет Јоханес Хан рече дека Европската комисија се подготвува за можноста испораките на гас „Северен тек“ да не се обноват по завршувањето на планираните работи за поправка.
Конкретно, ЕУ планира нов механизам во две фази поради ограниченото снабдување: „Во првата фаза, земјите-членки имаат можност да ги спроведат потребните намалувања на доброволна основа“, се вели во документот. Во овој процес ЕУ земјите мора да заштедат одредена количина гас во период од осум месеци.
Меѓутоа, ако ситуацијата се влоши и се покаже како неопходна, „ЕК може да активира задолжително намалување за да го обезбеди неопходното севкупно намалување во ЕУ за побезбедна зима за сите“. Секоја земја-членка потоа „ќе определи мерки за намалување на потрагата во консултација со соседните земји“, напишаа претставници на Комисијата.
Релевантната регулатива треба „да воспостави постапка за прогласување на ниво на тревога на ЕУ во секое време во наредните недели или месеци доколку ситуацијата и изгледите се променат негативно, ако рамнотежата помеѓу понудата и побарувачката е загрозена и ако ситуацијата најверојатно ќе доведе до вонредна состојба“, се наведува во сегашниот нацрт. Дополнително, најмалку две земји-членки мора да побараат да се наметнат задолжителните цели за штедење.
Планот за вонредни состојби кој ќе го претстави ЕУ мора да биде усвоен на специјалниот самит на министрите за енергетика на 26-ти јули.
Сепак, сè уште има дебата за тоа колку високи треба да бидат заштедите. Во последно време, разговорите се движат меѓу 5 и 15 проценти. И повеќе: Првиот нацрт на планот за итни случаи за гас, кој беше објавен минатата недела, не споменуваше задолжителни цели.
Големото прашање, сепак, е дали предлогот на Европската комисија ќе биде прифатен од земјите-членки. Досега секогаш ги отфрлаа таквите силни овластувања на Европската комисија.
Сепак, ЕК јасно ги смета овие драстични мерки неопходни. Во нацртот се наведува дека ниту една земја-членка не е способна сама доволно или ефективно да се справи со ризиците од сериозни економски тешкотии кои произлегуваат од зголемувањето на цените или прекините на снабдувањето. Затоа е оправдано да се прибегне кон вонредни регулаторни мерки според член 122 од Договорите на ЕУ.
Во последно време Русија испорачува сè помалку гас во Европа. Во моментов нема гас што тече низ гасоводот „Северен тек 1“ поради одржување на турбината.
Некои членови на германската влада стравуваат дека тоа ќе остане така и дека и по завршувањето на одржувањето, лидерот на Кремљ Владимир Путин нема да испорачува гас на Европа. Меѓутоа, во вторникот попладне, „Reuters“, цитирајќи два внатрешни извори, рече дека испораките на гас ќе продолжат, иако во намален обем. На берзата во Франкфурт водечкиот индекс DAX реагираше на веста со огромен скок на цените.
„ЕУ во моментов е во несигурна ситуација во однос на безбедноста на снабдувањето со гас“, отворено се вели во документот на ЕУ. Време е „ЕУ да ги предвиди ризиците и да ја подобри својата подготвеност за безбедност на снабдувањето со гас“.
(Denar.mk)
(фото: Wikimedia)
