Како прва земја во светот, Ел Салвадор го воведе биткоинот како официјално средство за плаќање. Од изборот на Доналд Трамп за претседател на САД, криптовалутите доживеаја бум. Што значи ова за централноамериканската земја?
„Ви кажав дека ќе биде така“, триумфално објави салвадорскиот претседател Наџиб Букеле на социјалната мрежа Х. Тој инвестира владини пари во биткоин од 2021 година досега. Благодарение на неодамнешниот пораст на вредноста на оваа криптовалута, средствата на Салвадор се зголемија за повеќе од 100 милиони долари за седум дена. Трамп, кој еднаш ги критикуваше криптовалутите, се предомисли за време на изборната кампања и вети дека САД ќе ги направи светски крипто центар.
Ова веднаш имаше влијание врз растот на вредноста, особено на „водечката валута“ Биткоин.
Рафаел Лемус, економист на Универзитетот UCA во Сан Салвадор, сепак е претпазлив.
„Некој што инвестирал приватни или јавни фондови можел да оствари профит ако купил под сегашната пазарна цена и ако вредноста на биткоините се зголемила. Меѓутоа, додека не се продадат биткоините, тоа е само потенцијална добивка“, изјави Лемус за CNN.
Претседателот Букела сè уште нема продадено биткоини, затоа немаше ниту загуби, ниту добивки, забележа салвадорската економистка Татјана Марокин.
„Ова се јавни пари кои не се инвестирани во некои други работи. Ако направиме анализа на трошоци и придобивки, тоа е едноставно оптоварување на државниот буџет. Ако претседателот досега инвестирал 100 милиони долари во биткоин, тие пари не биле на располагање, па моравме да плаќаме високи каматни стапки за други заеми за, на пример, да исплатиме плати“, смета Мароквин.
Според неа, за да инвестираат во биткоин треба да позајмуваат пари за други трошоци.
„Салвадор нема пари да заштеди, ни недостасуваат пари. Не можеме да си дозволиме да изгубиме ниту еден долар“, рече таа.
Недостига и транспарентност. Инвестициите на авторитарниот претседател може да се следат само преку неговите објави на Х. Тој инвестираше речиси 250 милиони долари јавни пари за да ја промовира употребата на биткоин. Тие вклучуваат развој на апликацијата Chivo Wallet, ваучери од 30 долари за секој граѓанин како поттик за користење и инсталирање на бројни банкомати низ земјата.
Апсолутна загуба, вели економистот Мароквин, бидејќи криптовалутата не се користи.
И покрај владината промоција на биткоинот, во октомври само 7,5% од граѓаните изјавиле дека го користат за трансакции, додека само 3% го користат во секојдневниот живот. Но, откако Ел Салвадор ја прифати криптовалутата како официјално средство за плаќање на крајот на 2021 година, приходите во туристичкиот сектор се зголемија за 30%. Се повеќе и повеќе ентузијасти на биткоин доаѓаат во оваа мала централноамериканска земја за да видат како функционира. Некои Салвадорци жалат што не инвестираle кога цените на биткоинот беа ниски. Многумина би биле побогати сега.
Сепак, останува сомнително дали профитот на владата од биткоинот, всушност, ќе им користи на граѓаните на Ел Салвадор. Во таа земја речиси 48% од населението живее под прагот на сиромаштија – речиси половина од 6,5 милиони жители живеат во тешки услови. Букеле не презентираше одржлив план за намалување на сиромаштијата ниту во неговиот втор мандат.
Сиромаштијата дури се зголеми, вели економистот Мароквин. Во прилог на ова тврдење, таа ги истакна податоците од Економската комисија за Латинска Америка и Карибите (CEPAL), како тело на Обединетите нации и Светска банка. Таа истакна дека Ел Салвадор не се опоравил од пандемијата на коронавирусот и заклучи дека потенцијалниот профит од биткоин нема да им помогне на луѓето од Ел Салвадор.
(021)
(фото: Freepik)
