Пред повеќе од еден век германскиот физичар по име Карл Шварцшилд математички го опиша она што сега го препознаваме како црна дупка користејќи равенки. Тој ги постави темелите за космологијата на црните дупки, која уште се нарекува и космологија на Шварцшилд.
Многу години подоцна, во раните 1970-ти години, двајца научници, Раџ Кумар Патриа и И.Џ., продолжија над работата на Шварцшилд и предложија дека радиусот Шварцшилд – кој сега го нарекуваме хоризонт на настани (границата на црна дупка зад која ништо не може да избега) може да дејствува и како граница на нашиот универзум.
Во основа, она што тие мислеа е дека нашиот универзум постои во црна дупка која самата се наоѓа во поголем универзум.-Ззвучи лудо, нели? Она што е уште полудо: една нова студија заснована на наодите на телескопот James Webb сугерира дека Патриа и Гуд биле во право. Космолозите, генерално, претпоставуваат дека вселената, во големи размери, е хомогена и изотропна. Хомогеноста значи дека универзумот има универзални својства низ целиот свет, додека изотропијата покажува дека тој изгледа исто во сите правци од која било дадена точка.
Сепак, авторите на студијата открија нешто што ја оспорува оваа вообичаена претпоставка. Тие испитуваle 263 галаксии снимени со James Web вселенскиiot телескоп Advanced Deep Extragalactic Survey (JADES), истражувачки проект кој го користи ултрамоќниот телескоп за проучување на најстарите и најоддалечените галаксии во нашиот универзум.
Ако нашиот универзум е навистина изотропен, не би требало да има вродена пристрасност во ротационите насоки, што значи дека речиси еднаков број галаксии треба да ротираат во насока на стрелките на часовникот (50 проценти) и спротивно од стрелките на часовникот (50%) – но тоа не е така.
Истражувачите открија дека речиси 1/3 од галаксиите во истражувањето ротирале спротивно од стрелките на часовникот, а над 2/3 pокажале движење во насока на стрелките на часовникот.
„Анализата на галаксиите беше направена со квантитативна анализа на нивните форми, но разликата е толку очигледна што секој човек што ја гледа сликата може да ја види.
Ова откритие сугерира дека нашиот универзум има омилена насока на галактичко вртење – но зошто? Според истражувачите, разликата во насоките на ротација сугерира дека универзумот се врти уште од времето на неговото постоење. Можеби го наследил своето вртење од црна дупка во која се наоѓа.
„Едно објаснување е дека универзумот е роден како ротирачки. Tоа објаснување се согласува со теориите како што е космологијата на црните дупки, коишто претпоставуваат дека целиот универзум е внатрешноста на црната дупка, но ако универзумот навистина се родил ротирачки, тоа значи дека постојните теории за космосот се нецелосни“ вели Шамир.
Сепак, има уште еден фактор што може да биде во игра овде. Кога некој предмет се оддалечува или оди кон вас, има промена во фреквенцијата на звукот или светлината што ја емитува објектот. Овој феномен се нарекува Доплерова промена. Така, кога Земјата ротира околу центарот на Млечниот Пат, таа се движи во одредена насока. Поради Доплеровото поместување, ако галаксијата ротира спротивно од движењето на Земјата, светлината што ја емитира станува малку компресирана.
Ова ја прави да изгледа посветла од галаксиите што се движат во иста насока како Земјата. Овој ефект може да објасни зошто телескопите детектираат повеќе галаксии кои ротираат спротивно на движењето на Земјата отколку што се очекувало.
„Ако навистина е така, ќе треба повторно да ги калибрираме нашите мерења на растојанијата за длабокиот универзум“ додава Шамир.
Студијата е објавена во списанието Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
(Interesting Engineering)
(фото: Flickr)
