Концентрацијата на јаглерод диоксид во атмосферата е на највисоко ниво во последните 800.000 години и продолжува да расте, што е главната причина за рекордното глобално затоплување, соопшти Светската метеоролошка организација (СМО). Во извештајот за состојбата на глобалната клима се наведува дека во 2023 година, последната година за која се достапни сигурни податоци, концентрацијата на јаглерод диоксид била 420 делови на милион (ppm), што е за 151% поголема од 1750 година.
СМО наведува дека тоа одговара на 3,276 гигатони (илјада милијарди тони) јаглерод диоксид во атмосферата. Концентрациите на други стакленички гасови, метан и азотен оксид, исто така биле на највисоките нивоа во последните 800.000 години, а податоците во реално време покажуваат дека овие нивоа продолжиле да растат минатата година.
Постојаниот пораст на емисиите на стакленички гасови, заедно со ефектите од затоплувањето на климатскиот феномен Ел Нињо, е главната причина за глобалното затоплување и уривањето на температурните рекорди во 2023 година, а потоа и во 2024 година, според СМО.
Од 2015 до 2024 година биле најтоплите години во историјата, а 2024 веројатно ќе биде првата година во која просечната глобална температура беше 1,5 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа.
Извештајот потврдува дека минатата година била најтопла од почетокот на евиденцијата пред 175 години, но се додава дека долгорочното затоплување, просечно во текот на неколку децении, останува под границата од 1,5 степени утврдена со Парискиот договор.
Глобалната средна температура во 2024 година била околу 1,55 степени над просекот за периодот од 1850 до 1900 година.
„Затоплувањето над 1,5 степени во една година не укажува на тоа дека долгорочните температурни цели од Парискиот договор се недостижни, но тоа е повик за будење дека ги зголемуваме ризиците за нашите животи, економии и планетата“, рече генералниот секретар на СМО, Селест Сауло.
Во извештајот се проценува дека сегашното долгорочно глобално затоплување е помеѓу 1,34 и 1,41 степени во споредба со прединдустрискиот период. Други фактори можеби придонеле за неочекувани температурни скокови, вклучително и промени во сончевиот циклус, масивна вулканска ерупција и намалување на аеросоли за ладење, се вели во извештајот.
„Јасните знаци на климатските промени предизвикани од човекот достигнаа нови височини во 2024 година, со некои од последиците неповратни за стотици, ако не и илјадници години“, велат од СМО, укажувајќи и на огромните економски и социјални пресврти предизвикани од екстремните временски услови.
Извештајот, исто така, укажува дека океаните продолжуваат да се загреваат, нивото на морето продолжува да расте, а обемот на мразот се намалува со алармантна брзина. Нов рекорд на температурата на океаните е поставен во секоја од последните осум години, а минатата година беше највисока во последните 65 години мерења.
Затоплувањето на океаните води до деградација на морските екосистеми, губење на биолошката разновидност и намалување на јаглеродот во океаните, ги поттикнува тропските бури и придонесува за зголемување на нивото на морето. Климатските проекции покажуваат дека затоплувањето на океаните ќе продолжи барем до крајот на 21 век, дури и ако емисиите на јаглерод се намалат.
(Bizlife)
(фото: Needpix)
