Ново истражување сугерира дека микронанопластиката може да се акумулира во артериите, со потенцијално сериозни последици за нашето кардиоваскуларно здравје. Нанопластиката е толку мала – помалку од 1.000 нанометри – што е невидлива со голо око. Затоа овие ситни делови лесно можат да навлезат во клетките и ткивата.
Истражувачите го истражувале присуството на микронанопластика во каротидните артерии, главните крвни садови на вратот, кои снабдуваат крв до мозокот и лицето. Луѓето со масни наслаги во вратните артерии веројатно ќе имаат повеќе ситни пластични честички во тие артерии отколку луѓето со здрави артерии.
Студијата е предводена од Универзитетот Ново Мексико, а прелиминарните резултати се презентирани на Vascular Discovery 2025 на Американската асоцијација за срце.
„Овие типови на пластика најчесто се наоѓаат во околината, особено во океанското ѓубре. Во текот на многу години оваа пластика се распаѓа, се меша во почвата и водата и може да се акумулира во синџирот на исхрана“, вели Рос Кларк, водечки автор на студијата и васкуларен хирург-научник на Универзитетот Ново Мексико во Албакерки.
„Многу луѓе мислат дека микро и нанопластиката главно доаѓаат од користење на пластични прибори, даски за сечење, пакување, шишиња со вода и други пластични предмети. Сепак, главниот извор е храната и водата што ги јадеме и пиеме“, додава Кларк.
Минатата година италијански истражувачи открија микронанопластика во плочата на некои поединци кои имале операција за отстранување на наслаги од каротидната артерија. Оваа студија покажа дека оние луѓе со микронанопластика во отстранетите наслаги имале поголем ризик од смрт, нефатален срцев удар или мозочен удар во текот на речиси три години по нивната операција.
Надоврзувајќи се на претходните италијански истражувања, новата студија ги анализира нивоата на микронанопластика во каротидните артерии на 48 возрасни лица. Учесниците во истражувањето биле поделени во три групи: оние со здрави артерии, поединци со наслаги, но без симптоми и оние кои имаат симптоми поради наслагите.
Биле споредени и наслагите на каротидните артерии кои содржат ниски наспроти високи нивоа на микронанопластика. Студијата открила повисоки концентрации на микронанопластика во наслагите на каротидната артерија во споредба со здравите ѕидови на артериите од починати донатори. Поточно, лицата со наслаги, но без симптоми имале 16 пати повеќе пластика (895 наспроти 57 микрограми/грам), додека оние со наслаги кои имале симптоми слични на мозочен удар имале 51 пати повеќе пластика (2.888 наспроти 57 микрограми/грам).
Анализата не покажала директна корелација помеѓу количината на микронанопластика во наслагите и знаците на акутно воспаление. Сепак, тимот забележал разлики во генската активност на клетките кои ја стабилизираат плаката. Истражувачите предупредуваат дека ова е прелиминарна работа и оваа студија не може дефинитивно да каже дека нанопластиката во артериите е директна причина за мозочен удар или слични симптоми.
(Interesting Engineering)
(фото: Pxfuel)
