Стапките на персоналниот данок на доход значително се разликуваат низ Европа, при што нордиските земји плаќаат највисоки, а земјите од Источна Европа најниски. Euronews подетално ги разгледува клучните фактори кои влијаат на тоа колку поединците плаќаат данок.
Во Европа колку од вашата бруто плата всушност плаќате во даноци зависи од неколку фактори како што се нивото на вашиот приход, дали сте дел од пар со двојна заработувачка и дали имате деца зависни од вас.
Извештајот на ОЕЦД за оданочување на платите за 2025 година ги разложува даночните стапки користејќи неколку индикатори. Euronews се фокусира на данокот на доход како дел од бруто-платата. Ова покажува колку од вашата плата оди на данок на доход. Придонесите за социјално осигурување не се вклучени во оваа пресметка.
Меѓу 27-те земји опфатени во извештајот, вклучително и 22 членки на ЕУ, Велика Британија, три земји од ЕФТА и Турција – данокот на доход како процент од бруто-платата за самец без деца во 2024 година се движел од 6,2% во Полска до 35,7% во Данска. Овие бројки се однесуваат на поединци кои заработуваат 100% од просечната плата во нивните земји. Ако некое лице заработува повеќе или помалку од просекот, неговиот данок на доход исто така се менува.
Меѓу првите пет европски економии Италија има највисока стапка на данок на доход од 20,9%. Останатите се околу 16%: Германија и Франција (и двете 16,7%), Шпанија (16%) и ОК (15,5%).
Даночните стапки на доход се генерално повисоки во нордиските земји. Со исклучок на Шведска (16,1%), сите имале стапки околу 20% или повисоки. Слични стапки се забележани и во Белгија и во Ирска. Покрај Полска, пет други земји имале даночни стапки од 12% или пониски: Словенија, Грција, Швајцарија, Словачка и Чешка.
За паровите со една плата и две издржувани деца, данокот на доход се движел од -12,8% во Словачка до 32% во Данска. Германија, исто така, забележала негативна стапка од -0,1%, ставајќи ги двете земји во категоријата поврат на средства. Негативната даночна стапка покажува дека даноците биле вратени наместо одземени. Овој поврат е главно одвоен од стандардните семејни додатоци.
Првите четири земји со највисоки даночни стапки во оваа категорија се сите нордиски нации. Шведска, исто така, ги надмина просеците и на ОЕЦД и на ЕУ-22.
Помеѓу петте најголеми европски економии, стапките на данок на доход за паровите со една плата и две деца биле значително пониски во Франција и Шпанија во споредба со самохраните лица без деца – паѓајќи од околу 16% на приближно 10% во двете земји. Даночните стапки на доход биле исто така под 5% во Швајцарија, Словенија, Португалија, Чешка и Полска.
За паровите со две плати и две деца даночните стапки се движеле од 1,6% во Словачка до 35,7% во Данска. Општо земено, самците без деца плаќаат највисок данок на доход. Не постои ниту една земја каде што плаќаат помалку од двата типа домаќинства со деца. Меѓутоа, во неколку земји, стапката на данок на доход е иста кај сите три типа домаќинства. Тука спаѓаат Естонија, Финска, Грција, Литванија, Норвешка, Шведска, Турција и ОК.
Од друга страна, тоа не значи дека соодносите на платите од дома се исто така исти. Придонесите за социјално осигурување и семејните додатоци создаваат разлики во вкупниот нето приход.
Данска има најголемо даночно оптоварување кај сите типови домаќинства. Белгија и Исланд исто така известуваат за релативно високи даночни нивоа, особено за самци. Словачка и Германија покажуваат невообичаени обрасци, со негативни стапки на данок на доход за паровите со деца со едно заработувачка. Силната негативна стапка на Словачка ја одразува политиката насочена кон поддршка на семејствата. Полска и Чешка се меѓу земјите со најниски даночни стапки во сите три опции.
Нордиските земји постојано имаат највисоки даноци без оглед на видот на домаќинството. Следува Западна Европа, со умерено високи стапки, особено за оние кои заработуваат самохрани. Источноевропските земји имаат тенденција да имаат најниски нивоа на данок на доход во целина.
(Euronews)
(фото: Pexels)
