Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган објави откривање на големо наоѓалиште на ретки земни метали во полето Бејликова во Ескишехир.
Тој го опиша откритието како втора најголема резерва во светот, проценувајќи дека содржи 694 милиони тони минерални ресурси. Сепак, аналитичарите сугерираат дека претседателот можеби претерува.
Откритието доаѓа во време на глобална загриженост поради доминацијата на Кина на пазарот, кој снабдува околу 80% од увозот на ретки земни метали во светот. Брисел, Берлин и Вашингтон стравуваат дека Пекинг би можел да ја искористи својата контрола врз овие критични ресурси во трговијата и геополитичките конфликти.
Зборувајќи по состанокот на кабинетот на 15 октомври, Ердоган ја нагласи амбицијата на Турција да стане светски лидер во производството на ретки земни метали – клучни компоненти за напредни технологии како што се електрични возила, системи за обновлива енергија, одбранбена индустрија и истражување на вселената.
Истражувањето во Бејликова, кое вклучуваше дупчење од 125.000 метри на 310 локации, откри 12,5 милиони тони оксиди на ретки земни елементи. Според извештаите, пронајдени се 10 од 17-те познати елементи на ретки земни елементи, заедно со значајни наоѓалишта на барит и флуорит.
„Ова откритие ја става Турција меѓу петте најголеми производители на елементи на ретки земни елементи во светот“, рече Ердоган, нагласувајќи ја стратешката важност на наоѓалиштето за намалување на зависноста од странски добавувачи.
Сепак, 694-те милиони тони на Турција се однесуваат на вкупниот волумен на сурова руда. Со многу ниска концентрација на ретки земни елементи, од рудата би се добиле само околу 10.000 тони употреблив материјал. Аналитичарите го споредуваат ова со докажаните резерви на Кина од 44 милиони тони извлечени оксиди на ретки земни елементи, што го прави наоѓалиштето Бејликова во најдобар случај скромно наоѓалиште. Потенцијалот на Турција, во овој контекст, е еквивалентен на само 0,02 проценти од кинескиот и веројатно нема да ја оспори глобалната доминација на Пекинг во скоро време.
Државната компанија Eti Madem веќе отвори пилот-преработувачка фабрика во Бејликдузу, со годишен капацитет од 1.200 тони, каде што за прв пат ќе произведува седум оксиди на ретки земји. Планирано е проширување во индустриски погон со напредна технологија за прочистување – исклучително сложен процес што го совладале само неколку земји.
Ердоган го призна глобалниот недостиг на експертиза за ретки земји, истакнувајќи дека Турција бара меѓународни партнерства за трансфер на технологија за да го забрза развојот, а воедно да го заштити националниот суверенитет.
Објавата на претседателот дојде откако Центарот за одговор на дезинформации, дел од директоратот за комуникации на турското претседателство, ги отфрли тврдењата дека фабриката ќе биде преместена во Соединетите Држави како целосно неосновани.
Центарот нагласи дека развојот на локацијата се спроведува со целосен национален суверенитет, повикувајќи ја јавноста да им верува на официјалните изјави.
Турција тврди дека нејзиното новооткриено наоѓалиште би можело да ја задоволи глобалната побарувачка за илјада години. Сепак, неизвесностите околу квалитетот и квалитетот на рудата предизвикаа скептицизам кај аналитичарите.
Дејвид Мериман, директор на истражувањето на ретките земни елементи во Wood McKensey изјави дека трското наоѓалиште веројатно содржи лантан и цериум – елементи кои моментално се во значителна преголема понуда, наместо поретки типови што се користат во високо-перформансните магнети.
Ердоган го постави откривањето на ретките земни елементи како дел од пошироката енергетска стратегија на Турција, која вклучува и екстракција на природен гас од полето Сакарја (моментално снабдува 4 милиони домаќинства, со планови за удвојување на капацитетот до 2026 година) и претстјното производство на електрична енергија од нуклеарната централа Аккују.
„Ретките земни елементи, нуклеарната енергија и обновливата енергија ја сочинуваат новата тројна енергетска оска на Турција“, рече Ердоган, нагласувајќи ја посветеноста на владата на енергетска независност.
(Kamatica)
