Пред 30 години астрономите со стравопочит гледаа како првото од многуте парчиња на кометата Шумејкер-Леви 9 удри во Јупитер со неверојатна сила. Настанот предизвика голем интерес на полето на планетарната одбрана бидејќи луѓето прашуваа: „Можеме ли да направиме нешто за да спречиме ова да и се случи на Земјата?“.
Програмата Space Security на ESA прави уште еден чекор кон одговор на ова прашање. Програмата е исчистена за да започне подготвителна работа за нејзината следна планетарна одбранбена мисија Рамзес – Rapid Apophis Mission for Space Safety (Ramses).
Рамзес ќе се сретне со астероидот 99942 Апофис и ќе го следи низ неговото исклучително блиско прелетување на Земјата во 2029 година. Истражувачите ќе го проучуваат астероидот додека гравитацијата на Земјата ги менува нејзините физички карактеристики, а нивните наоди ќе ја подобрат нашата способност да ја одбраниме нашата планета од какви било слични објекти кои може да се најдат на патека на судир со Земјата во иднина.
Астероидот Апофис со дијаметар од околу 375 метри, приближно со големина на брод за крстарење, ќе помине на 32.000 км од површината на Земјата на 13 април 2029 година. Ќе биде накратко видлив со голо око на ведро, темно небо за околу две милијарди луѓе во голем дел од Европа, Африка и делови од Азија.
Астрономите отфрлија секаква можност за судир на астероид со нашата планета барем во следните 100 години, но прелетувањето на Апофис во април 2029 година е исклучително редок природен феномен.
Анализирајќи ги големините и орбитите на сите познати астероиди, астрономите веруваат дека објект со олку голем број доаѓа толку блиску до Земјата само еднаш на секои 5.000 до 10.000 години. За споредба, целосно затемнување на Сонцето се случува некаде на Земјата околу еднаш на секои 18 месеци, а Халеевата комета се враќа на небото на Земјата на секои 76 години.
Прелетувањето на Апофис во 2029 година ќе го привлече светското внимание и претставува единствена можност за науката и програмата за планетарна одбрана.
Вселенското летало Рамзес на Европската вселенска агенција ќе се сретне со Апофис пред да помине покрај Земјата и ќе го следи астероидот за време на прелетувањето за да набљудува како е искривен и изменет од гравитацијата на нашата планета.
Рамзес мора да биде лансиран во април 2028 година за да му се овозможи да стигне до Апофис во февруари 2029 година, два месеци пред да се приближи до Земјата. Со помош на пакет научни инструменти, леталото ќе спроведе темелно испитување на обликот, површината, орбитата, ротацијата и ориентацијата на астероидот. Со анализа на тоа како Апофис се менува за време на прелетувањето, научниците ќе научат многу за одговорот на астероидот на надворешните сили, како и за составот, внатрешната структура, кохезијата, масата, густината и порозноста на астероидот.
Сите тие се многу важни својства за проценка на тоа како најдобро да се исфрли опасен астероид од судир со Земјата. Бидејќи астероидите се и временски капсули формирани пред повеќе од четири милијарди години, податоците од Рамзес ќе понудат и нови научни сознанија за формирањето и еволуцијата на Сончевиот систем.
Истражувачите предвидуваат дека сили на плимата и осеката на Земјата ќе ја променат ротационата состојба на астероидот и веројатно ќе предизвикаат земјотреси и лизгање на земјиштето. Доаѓањето на Рамзес однапред ќе обезбеди детален преглед пред и потоа за тоа како Апофис беше сменет со блиската средба. Потоа, после тоа, имањето две многу способни вселенски летала по прелетот ќе овозможи дополнително научно истражување и мерење на долгорочните ефекти.
Ричард Моисл, шеф на Канцеларијата за планетарна одбрана на Европската вселенска агенција, објаснува: „Рамзес ќе покаже дека човештвото може да лансира извидничка мисија за да се сретне со астероид што доаѓа за само неколку години. Овој тип на мисија е камен-темелник на одговорот на човештвото на опасниот астероид. Најпрво би лансирал извидничка мисија која би ги анализирала орбитата и структурата на астероидот што доаѓа“.
(Vidi.hr)
(фото: ESA)
