Вулканот Утурунчу во Боливија не еруптирал повеќе од 250.000 години. Познат е и како вулкан зомби бидејќи сè уште покажува вознемирувачки знаци на живот, како земјотреси и емисии на гасови. Претходно, тековната активност на овој навидум неактивен вулкан беше збунувачка, што ги наведе научниците да веруваат дека објаснувањето лежи во подземното движење на магмата и гасовите.
Меѓународната соработка на научници од Кина, Велика Британија и САД се навлезе длабоко во внатрешните работи на Утурунчу. Новата студија ја комбинира моќта на сеизмологијата, софистицираните физички модели и деталната анализа на составот на карпите на вулканот.
„Нашите резултати покажуваат како поврзаните геофизички и геолошки методи можат да се користат за подобро разбирање на вулканите и опасностите и потенцијалните ресурси што ги претставуваат“, рече професорот Мајк Кендал, коавтор од Одделот за науки за Земјата, Универзитетот вОксфорд.
Поради активностите на вулканот се забележува карактеристична деформација на земјата во форма на сомбреро. Земјиштето над вулканскиот систем се испакнува нагоре, додека областите околу него тонат.
Разбирањето на потенцијалот за вистинска ерупција е најважно за заедниците кои живеат во близина. Влогот е голем, со закана од широко распространето уништување и загуба на животи.
Со прецизно анализирање на сигналите од преку 1.700 земјотресни настани, тимот создаде слики со висока резолуција од плитката кора под Утурунчу. Оваа техника е позната како сеизмичка томографија. Сеизмичките бранови патуваат со различна брзина низ различни материјали, дозволувајќи им на научниците прецизно да го мапираат подземниот пејзаж.
Комбинирајќи го ова со разбирањето на физичките својства на карпите, истражувачите составија појасна слика за Утурунчу. Немирот не е нужно увертира за голема ерупција. Наместо тоа, се чини дека е поттикната од движењето на геотермално загреани течности и гасови депонирани во резервоари веднаш под кратерот на вулканот.
Истражувачкиот тим заклучува дека движењето и акумулацијата на течности и гасови под кратерот се најверојатната причина за деформацијата на земјата забележана во центарот на вулканскиот систем. Истражувањето сугерира мала веројатност за непосредна ерупција.
„Разбирањето на анатомијата на вулканскиот систем Утурунчу беше можно само благодарение на експертизата во истражувачкиот тим. Ова ни овозможи да комбинираме различни напредни алатки за геофизичка слика со моделирање на својствата на карпите и нивните интеракции со течности“, рече професорот Хаиџијанг Џанг, коавтор од Универзитетот за наука и вселена во Кина.
Тимот сугерира дека техниките на проучување се вредни за истражување на над 1400 потенцијално активни вулкани и многу други навидум неактивни вулкани слични на зомби.
Студијата вклучувала истражувачи од Универзитетот за наука и технологија во Кина, Универзитетот Оксфорд и Универзитетот Корнел. Наодите се објавени во списанието PNAS.
(Interesting Engineering)
(фото: Flickr)
