Меѓународен тим на научници, предводен од хрватскиот вирусен имунолог Лука Чичин-Шаин, во соработка со тимот на академик Стипан Јоњиќ во Риека развија вакцина чија единечна доза може да обезбеди безбедна доживотна заштита од повеќе видови на истиот вирус, како и против повеќе заразни болести како што се грип и Ковид-19. Со други зборови, може да биде комбинирана, безбедна и трајна.
Познато е дека заштитата на постоечките вакцини против Ковид-19 првично е многу силна, но дека релативно брзо опаѓа. Овие ограничувања бараат повремени засилувачки дози, поттикнувајќи ја неподготвеноста и отпорноста на вакцинација. Сите особини што се очекуваат од новата вакцина би можеле да ја направат прифатлива за колебливите, а можеби и за противниците на вакцините.
Затоа, иновативната векторска вакцина развиена во Центарот за истражување на инфекции во Хелмхолц (HZI) во Германија се заснова на жив животински вирус, глувчешки цитомегаловирус (MCMV), како вектор кој пренесува информации за протеинот на патогенот до ткивото домаќин. Во случајот со Ковид-19, тоа е протеинот шилест (S), преку кој SARS-COV-2 се врзува за човечките клетки и влегува во него.
Вакцините во кои векторите се живи вируси обично предизвикуваат посилна и подолготрајна реакција, бидејќи телото ги препознава како вистинска инфекција. Но, од клучно значење е вирусот MCMV да не претставува закана за луѓето.
Имено, MCMV е вирус од семејството на херпес вируси, кој конкретно ги инфицира глувците. Сличен е на човечкиот цитомегаловирус (HCMV), но не може да се репродуцира во човечките клетки. Поради неговата висока специфичност, се користи како вектор во истражувањето на вакцините.
Во 2022 година истражувачи предводени од проф. Лук Чичин-Шаина од Центарот за истражување на инфекции во Хелмхолц за прв пат објавија дека оваа векторска вакцина може да даде имунитет против грип и Ковид-19. Неодамна објавената работа, во која учествуваа национални и меѓународни истражувачки партнерски институции, како што се Центарот Макс Делбрик во Берлин и Универзитетот во Риека, покажа дека обезбедува и заштита од вирусот во модел на глушец.
Авторите истакнуваат дека постои разумна загриженост за безбедноста на вакцините базирани на вируси како вектори. На пример, човечките вируси кои се користат како вектори мора да бидат ослабени со генетски модификации за да се спречат да се размножуваат во човечките клетки и да предизвикаат болест.
Сепак, како што истакнуваат двајца од првите автори, д-р Кристин Мецдорф и д-р Хенинг Јакобсен, MCMV може да се користи како што е затоа што цитомегаловирусите се високо селективни и приспособени исклучиво на видот што е нивен природен резервоар. Затоа, MCMV може да се реплицира само кај глувци.
Научниците покажаа дека концентрацијата на антитела достапни за одбрана од инфекција со коронавирусот SARS-CoV-2 останува стабилна кај животните најмалку 6 месеци по вакцинацијата. Резултатите на научниците од Универзитетот во Риека сугерираат дека клеточниот имунитет трае уште подолго.
Истражувањето за објаснување зошто вакцините MCMV обезбедуваат таква трајна заштита е во тек.
(Index.hr)
(фото: Flickr)
