Медиумската писменост во земјава не постои како термин во ниту една наставна програма, документ, вклучувајќи ја и последната Стратегија за образование 2018-2025 година. Се сретнуваат поими „дигитална писменост“ и „информатичка писменост“, но, за жал, неретко употребата на новите медиуми во наставата се поистоветуваат со медиумска писменост. Тоа не е исто. Учењето „со медиуми“ не значи исто што и „за медиумите“. Медиумската писменост треба да им помогне на учениците критички да го толкуваат она што го слушаат, гледаат, наместо медиумите да ги контролираат нив, вели Александра Теменугова од Високата школа за новинарство и за односи со јавност.
Теменугова на конференција во „Холидеј ин“ презентираше истражување на Високата школа правено во соработка со Бирото за развој на образованието (БРО), кое покажа дека медиумската писменост, и ден денес, не е јасно дефинирана во образовниот систем.
Пред се’, вметната е во повеќе различни предмети. Најмногу во предметот мајчин јазик, односно на сите јазици на кои се одвива наставата во Македонија. Учениците се запознаваат со различни видови медиуми. Не дека не ги познаваат медиумите, но образованието им ги кажува оние за комуникација, нивната улога во општеството, меѓутоа не ги учи како да внимаваат и ги восприемаат медиумските содржини.
„Само 5 до 7% од наставата опфаќа теми кои треба да поттикнат критички однос кон медиумите. Наставниците задолжени на децата да им ги пренесат овие содржини, најчесто се тие што предаваат мајчин јазик, општество, работа со компјутери, граѓанско образование… Да не заборавиме дека ‘Граѓанско образование’, според нормативите, можат да предаваат и наставници по историја. Самите наставници поставуваат прашање дали се чувствуваат доволно способни и доволно медиумски писмени да ги пренесат компетенциите до учениците“, рече Теменугова.
Нагласи дека во долгоповикуваната, реформирана наставна програма по „Граѓанско образование“, основците учат на тема насловена „Религијата, уметноста и медиумите во граѓанското општество“. Ова во превод значи – три теми во шест часа, од кои за медиумите се издвоени само два.
Под итно побара ревидирање на наставните програми, а медиумската писменост да биде вклучена од предучилишно до високо образование.
„Нашите деца гледаат ‘јутјубери’, играат видео игри, но нашиот образовен систем недоволно обрнува внимание и не разговара со нив како да се справат со овие нови содржини“, нагласи Теменугова.
Исто така, освежување на учебниците, поголема ангажираност на БРО во следењето и имплементацијата, обуки за наставници и зајакнување на наставниот кадар за овие содржини. Побараа и саработката со медиумите и новинарите да биде вклучена и во редовната настава, како дел од заклучоците на истражувањето „Медиумската писменост во Македонија: обид за имплементација во основното образование“.
Бојан Шашевски, Радио МОФ
