Примерок собран од роверот Perseverance на НАСА од древно сувото речно корито во долината Неретва во кратерот Језеро може да содржи докази за древен микробен живот. Примерокот, наречен „Сафирен кањон“, е земен минатата година од карпа наречена „Чејава водопади“ и содржи потенцијални биопотписи, според труд објавен во списанието Nature.
Потенцијален биопотпис е супстанца или структура што може да има биолошко потекло, но бара повеќе податоци или понатамошно истражување пред да може да се донесе заклучок за отсуство или присуство на живот.
„Ова откритие од мисијата Perseverance е најблиску што некогаш сме дошле до откривање на живот на Марс. Идентификувањето на потенцијален био-потпис на Црвената планета е револуционерно откритие што ќе го унапреди нашето разбирање за Марс“, рече в.д. администраторот на НАСА, Шон Дафи.
Perseverance наиде на водопадите Чејава во јули 2024 година додека ја истражуваше формацијата „Светол Ангел“, збир од карпести изданоци на северниот и јужниот раб на долината Неретва, древна речна долина широка 400 метри, одамна издлабена од вода што тече во кратерот Језеро.
Научните инструменти на роверот открија дека седиментните карпи на формацијата се составени од глина и тиња, кои се одлични конзерванси на минатиот микробен живот на Земјата. Тие се исто така богати со органски јаглерод, сулфур, оксидирано железо и фосфор.
„Комбинацијата од хемиски соединенија што ја пронајдовме во формацијата „Светол Ангел“ може да биде богат извор на енергија за микробен метаболизам. Но, само затоа што ги видовме сите овие убедливи хемиски потписи во податоците, не значеше дека имаме потенцијален биолошки потпис“, рече научникот на Perseverance, Џоел Хуровиц, од Универзитетот „Стони Брук“ во Њујорк и главен автор на трудот.
На сликите со повисока резолуција, инструментите пронајдоа посебен модел на минерали распоредени во реакциски фронтови (точки на контакт каде што се одвиваат хемиски и физички реакции) што тимот ги нарече леопардови дамки. Тие носеа потпис на два минерали богати со железо: вивианит (хидриран железен фосфат) и грејгит (железен сулфид). Вивианитот често се наоѓа на Земјата во седименти, тресетишта и околу распаѓање на органска материја. Слично на тоа, одредени форми на микробен живот на Земјата можат да произведат грејгит.
Комбинацијата на овие минерали, кои се чини дека се формирале преку реакции на пренос на електрони помеѓу седиментот и органската материја, е потенцијален отпечаток на микробен живот, кој би ги користел овие реакции за производство на енергија за раст.
Сепак, научниците забележуваат дека минералите можат да се генерираат и абиотски или во отсуство на живот. Значи, постојат начини да се произведат без биолошки реакции, вклучувајќи продолжени високи температури, кисели услови и врзување на органски соединенија. Сепак, карпите во Брајт Ангел не покажуваат докази за изложеност на високи температури или кисели услови, и не е познато дали присутните органски соединенија можеле да ја катализираат реакцијата на ниски температури.
Откритието беше особено изненадувачко бидејќи вклучува некои од најмладите седиментни карпи што ги испитуваше мисијата. Претходните хипотези сугерираа дека знаците на древен живот се ограничени на постари карпести формации. Ова откритие сугерира дека Марс можеби бил погоден за живеење подолго или подоцна во историјата на планетата отколку што се сметаше претходно, и дека постарите карпи може да содржат и знаци на живот што е потешко да се откријат.
„Астробиолошките тврдења, особено оние што вклучуваат потенцијално откривање на минат вонземски живот, бараат извонредни докази. Објавувањето на толку значајно откритие како потенцијален биолошки потпис на Марс во рецензирана публикација е клучен чекор во научниот процес бидејќи ја обезбедува строгоста, валидноста и значењето на нашите резултати. И додека абиотските објаснувања за она што го гледаме во Брајт Ангел се помалку веројатни со оглед на наодите од трудот, не можеме да ги исклучиме” рече Кејти Стак Морган, научник за проектот Perseverance во Лабораторијата за млазен погон на НАСА во Јужна Калифорнија.
(Vidi.hr)
