Ризикот од стагфлација останува во услови на забавување на глобалниот економски раст, се вели во неодамнешниот извештај на Светска банка.
Поради непријателствата во Украина, цените на суровините остануваат високи и тоа ја поттикнува инфлацијата. Така, две години по пандемијата на коронавирусот која предизвика глобална рецесија, светот сега е изложен на ризик од стагфлација – феномен што светската економија не го познава уште од 1970-тите, а многу земји ширум светот нема да можат да ја избегнат рецесијата, се вели во извештајот.
Институцијата очекува растот на светскиот бруто домашен производ (БДП) да забави од 5,7% во 2021-ва година на 2,9% во оваа година. Ова е значително намалување од претходната прогноза направена во јануари, која исто така покажа забавување на растот, но на 4,1%. Покрај забрзувањето на инфлацијата и војната во Украина, причина за ова сериозно намалување на прогнозата е и политиката на централните банки кои почнаа да ги зголемуваат клучните каматни стапки.
Руската инвазија на Украина предизвика хуманитарна криза и го забави економскиот раст во Европа и Централна Азија, како и предизвикува глобална геополитичка нестабилност, се вели во извештајот. Воените дејствија ја уништуваат економијата на Украина, во некои региони инфраструктурата и бизнисите се целосно уништени, а извозот на земјата е блокиран. Во исто време, западните санкции почнаа да тежат врз руската економија, а активноста исто така почна да се намалува.
Соседите земји на двете земји, исто така доживуваат тешкотии поради ограничените трговски односи, отсечените транзитни патишта и намалените финансиски трансакции. Дополнително, Русија ги прекина директните испораки на гас на неколку земји поради одбивањето да платат во рубљи, потсетува Светска банка.
Поради руската воена офанзива, украинската економија ќе се намали за 45%, а Украинците кои живеат со помалку од 5,50 долари дневно, што е прагот на сиромаштијата на ОН, ќе се зголемат од 2% на 20% од населението. Засега, Светска банка ги одржува своите очекувања за растот на БДП-то на Украина во 2023-та година, иако во рамките на 2,1 отсто. Во 2024-та година се очекува економски раст од 5,8 отсто.
Руската економија исто така се очекува да падне оваа година – од 8,9%, со оглед на остриот пад на домашната потрошувачка и извозот. БДП-то на земјата ќе продолжи да се намалува во 2023-та година за 2%, поради ембаргото за нафта воведено од ЕУ.
Поради непријателствата, уште четири земји во регионот очекуваат намалување на БДП во 2022-ра година – Белорусија, Киргистан, Молдавија и Таџикистан.
Инфлациските притисоци во Европа и Централна Азија се зголемуваат, а инфлацијата во регионот забрза на повеќе од 12 отсто во април. Ова е најбрзиот раст од 2008-ма година и покрај заострувањето на монетарната политика во земјите од регионот во 2021-ва година. Високите сметки за енергија директно влијаат на извозот и тежат на тековната сметка, особено за земјите кои се зависни од увоз на енергетски суровини.
Во некои земји, високата цена на енергетските производи предизвикува и значителни фискални трошоци бидејќи владите обезбедуваат поддршка за бизнисите и домаќинствата.
Светската банка прогнозира дека производството во Европа и Централна Азија ќе се намали за околу 3% во 2022-ра година како резултат на војната во Украина. Нема знаци за прекин на непријателствата, бидејќи тие се концентрирани во источна Украина, а тоа ќе ја одржи нестабилноста во регионот во наредните месеци.
Тековните санкции против Русија и Белорусија, исто така, ќе влијаат на развојот на регионот.
„Колку подолго трае војната, толку посериозни се ризиците за економијата во регионот“, се вели во извештајот на Светска банка. Тие главно се поврзани со зголемување на задолженоста и забрзување на инфлацијата. Значајните макроекономски бафери на Русија се топат, ставајќи го во ризик банкарскиот сектор, а западните санкции би можеле да го направат внатрешниот финансиски пазар неспособен да функционира и да ја зголемат макроекономската нестабилност.
(Denar.mk)
(фото: cc.null.de)
