Светот е полн со хемикалии, а во последните 100 години се забележани зголемени концентрации на супстанции како што се микропластика, ПХБ и бисфеноли. Научниците дури открија и ново хемиско соединение – трифлуорооцетна киселина, или TFA, чии нивоа се зголемуваат низ целиот свет.
TFA главно доаѓа од синтетички петрохемикалии што се наоѓаат во пестициди и депонии, но може да се најдат и во системи за ладење што користат флуорирани гасови.
Сепак, статија објавена во списанието Nature истакнува загрижувачки податоци за присуството на TFA, што може да има сериозни последици за луѓето, но и за целиот екосистем на Земјата.
Како што се истакнува во текстот, нивото на TFA брзо расте и се шири низ целиот свет. Траги се пронајдени и во повеќето примероци од дождовница собрани низ целиот свет.
Проблемот е што TFA не испарува со вода, туку останува на и во почвата како сол. TFA во воздухот се спојува со гасовити молекули на вода и паѓа на земја во форма на дожд, каде што потоа останува. Научниците се загрижени за присуството на ТФА во дождовницата бидејќи некои луѓе ја консумираат дождовницата како вода за пиење, а преку дождот TFA влегува и во растенијата и животните што ги консумираат луѓето. Откако ќе влезе во системот, бидејќи не може да испари, TFA останува и се таложи. Без разлика дали е почва, растение, животинско или… човечко.
Проблемот е што научниците сè уште не знаат точно како ТФА влијае на човечкото тело. Студиите спроведени врз животни покажаа дека оваа хемикалија има штетно дејство врз ембрионите и црниот дроб. Џејми ДеВит, токсиколог на Државниот универзитет во Орегон во Корвалис, сепак, нагласува дека големите количини на TFA можат негативно да влијаат врз здравјето на луѓето. Затоа, тој планира да започне 30-дневна студија во која глувците ќе бидат изложени на TFA преку кожата, а тие ќе ги проучуваат ефектите на оваа хемикалија врз имунолошкиот систем.
Статијата во Nature предупредува дека некои научници и политичари ја игнорираат потенцијалната опасност што TFA ја претставува за здравјето на луѓето и животната средина. Тие нè потсетуваат дека ставот дека последиците од изложеноста на TFA се претерани се протега до врвот на европските влади и Обединетите нации, поради што нивоата на TFA во животната средина не се регулирани.
Со оглед на тоа што на научниците им беа потребни години за да покажат и докажат на јавноста дека хемикалиите PFAS се штетни, и покрај убедливите докази дека петрохемиската индустрија знаела за тоа, светот треба да обрне внимание и на TFA. Бидејќи веќе е докажано дека PFAS предизвикуваат рак и болести и може да се најдат во мерливи количини кај скоро секој човек и животно на планетата. Се чини дека научниците наскоро ќе можат да го измерат нивото на TFA и кај нас.
Единственото прашање е какви последици ќе има ова врз нашето здравје и здравјето на идните генерации.
(Zimo)
