Античките римски фрески во Помпеја, разбиени и закопани со векови, би можеле да добијат втор живот благодарение на пионерски роботски систем дизајниран да ги поддржи археолозите во една од нивните најтешки задачи: повторно составување на фрагментирани артефакти.
Технологијата, развиена како дел од проект финансиран од ЕУ наречен RePAIR, комбинира напредно препознавање на слики, решавање загатки управувани од вештачка интелигенција и ултра-прецизни роботски раце за да се забрза традиционално бавната и честопати фрустрирачка реставраторска работа.
Лансиран во 2021 година и координиран од Универзитетот Ка’ Фоскари во Венеција, проектот за роботика откриен во Помпеја во четвртокот ги собра меѓународните истражувачки тимови кои го користеа археолошкото наоѓалиште како полигон за тестирање.
“Експерименталниот проект всушност започна од многу специфична потреба за повторно составување на фрагменти од фрески што беа уништени за време на Втората светска војна“, рече директорот на наоѓалиштето, Габриел Цухтригел.
Истражувачите веруваат дека технологијата би можела да ги трансформира практиките за реставрација низ целиот свет.
Роботот користи две флексибилни раце во две големини и сензори за вид за да идентификува, да зграби и повторно да состави фрагменти без да ги оштети нивните деликатни површини. Некогашниот просперитетен град Помпеја, во близина на Неапол, и околните села беа потопени во вулканска пепел кога еруптираше Везув во 79 година од н.е.
Истражувачите се фокусираа на фрески зачувани во фрагментирана состојба во магацините на Помпеја, две големи тавански слики кои беа оштетени за време на првичната ерупција, а подоцна разбиени од бомбардирањето за време на Втората светска војна, и фрески од таканаречената „Куќа на гладијаторите“, која се урна во 2010 година.
Реплики беа создадени за време на оваа почетна фаза на тестирање за да се избегне компромитирање на оригиналните парчиња.
Додека тимовите за роботика работеа на дизајнирање и изградба на системот, експертите за вештачка интелигенција и машинско учење развија алгоритми за реконструкција на фреските, совпаѓајќи ги боите и шарите што можеби не се видливи за човечкото око.
Експертите велат дека задачата е слична на решавање на џиновска сложувалка, со дополнителни тешкотии како што се недостасувачки парчиња и недостаток на референтна слика од конечниот резултат.
„Тоа е како да купите четири или пет кутии со сложувалки. Ги мешате сите, потоа ги фрлате кутиите и се обидувате да решите четири или пет загатки истовремено“, рече Марчело Пелиљо, професор на Универзитетот во Венеција, кој го координираше проектот.
(Klix.ba)
