Внатрешното јадро на Земјата е подинамично отколку што се мислеше, менувајќи ја не само брзината на ротација, туку и обликот. Новото истражување кое ги анализира акустичните бранови кои патуваат низ центарот на планетата откри суптилни промени во структурата на тоа јадро, нудејќи нови сознанија за неговото однесување.
Возбудливо е да се набљудува процес кој досега не бил документиран. Секогаш се надеваме дека ќе го најдеме следниот чуден и длабок факт, а ова набљудување е сосема ново. Следниот чекор ќе биде да докажеме дека сме во право и да ги усовршиме нашите модели, рече геофизичарот Џон Видејл од Универзитетот во Јужна Калифорнија и еден од авторите на студијата, објавена во списанието Nature Geoscience.
Цврстото внатрешно јадро, обвиено со стопен надворешен слој, е составен дел од планетарните процеси како што се геомагнетното поле на Земјата и стапката на ротација. Сепак, директното набљудување е невозможно. Наместо тоа, научниците се потпираат на сеизмички бранови генерирани од земјотреси за да ги проучат својствата на јадрото на Земјата. Овие бранови патуваат низ планетата, рефлектирајќи и прекршувајќи се на начини кои откриваат информации за внатрешноста на Земјата.
Видал и неговите колеги со години ги анализирале сеизмичките податоци. Во 2022 година тие предложија поврзаност меѓу брзината на ротација на внатрешното јадро и должината на денот на Земјата, но понатамошните истражувања ја отфрлија оваа врска. Наместо тоа, нивните најнови наоди покажуваат дека промените во однесувањето на сеизмичките бранови може да се поврзани со варијации во обликот на јадрото, а не само со брзината на ротација.
За да го тестира ова тимот проучувал 168 пара речиси идентични земјотреси кои патувале низ внатрешноста на Земјата.
Секој пар што се повторува е два земјотреси кои се речиси идентични, така што можеме да ги поврземе сите промени што ги забележуваме со разликата во патеката што ја поминале сеизмичките бранови, објасни Видал.
Со споредување на податоците од земјотресите од периодите кога внатрешното јадро било во иста ротациона положба, авторите на студијата ја отфрлиле брзината на ротација како единствена причина за варијации на брановите. Нивните наоди сугерираат дека површината на внатрешното јадро, каде што се среќава со надворешното јадро, може да се поместува.
Тешко е да се биде сигурен, но можно е тоа да се мали вдлабнатини и издигнувања на границата на внатрешното јадро како одговор на силните струи на надворешното јадро, рече Видал. Варијациите може да бидат резултат на густ материјал внатре во Земјата, или конвективен проток во надворешното јадро или и двете.
Клучниот наод на студијата е дека сеизмичките сигнали ги рефлектираат промените и во обликот на јадрото и во брзината на ротација. Повеќе податоци обично се најдобриот начин за подобро разбирање на новите тврдења, истакна Видал. Како што внатрешното јадро го продолжува својот циклус, научниците очекуваат уште нови откритија во иднина.
(Science Alert)
(фото: Flickr)
