На оддалеченост од 880 светлосни години од Земјата, егзопланетата Тилос (WASP-121b) е една од најекстремните егзопланети откриени досега. Овој свет е толку блиску до неговото сонце што неговата атмосфера е исполнета со облаци од испарувани метали, а врне дожд од течни сафири и рубини.
Една неодамнешна студија даде невиден тродимензионален приказ на неговата насилна атмосфера, соборувајќи го рекордот за најбрзи познати ветрови и откривајќи метеоролошки систем различен од сите што се гледаат во нашиот Сончев систем.
Млазните струи на егзопланетата се толку моќни што ги забрзуваат облаците од железо и титаниум побрзо отколку што може да ротира Тајлос. Вертикалните шеми на циркулација ја канализираат енергијата длабоко во атмосферата на егзопланетата. Атмосферата на оваа планета се однесува на начини што го предизвикуваат нашето разбирање за тоа како функционира времето, не само на Земјата, туку и на сите планети.
Изгледа како нешто надвор од научна фантастика, вели астрофизичарката Јулија Викторија Сејдел од Европската јужна опсерваторија (ESO).
Тајлос, класифициран како „жежок Јупитер“, е гасен џин сличен по големина на нашиот Јупитер, но многу поблиску до неговата ѕвезда Дилмун. Оваа блиска орбита околу нејзината матична ѕвезда резултира со екстремно висока температура, околу 2.087 степени Целзиусови, што предизвикува истекување на атмосферата на егзопланетата во вселената.
Неговата година трае само 30 часа, а има 1,74 пати поголем радиус и 1,16 пати поголема од масата на Јупитер. Интензивната топлина и гравитацијата предизвикуваат испарување на атмосферата на Тајлос.
Температурната разлика меѓу дневната и ноќната страна на Тајлос создава силни ветрови, кои достигнуваат суперсонична брзина. Млазниот поток забележан преку неговиот екватор се забрзува, достигнувајќи брзина од 13,7 km/s наутро и 26,8 km/s навечер, соборувајќи го рекордот за најбрзиот атмосферски млазен поток некогаш познат
Температурнста разлика од околу 677 степени Целзиусови помеѓу утро и вечер дополнително ги загрева овие ветрови.
Користејќи го многу големиот телескоп на ESO (VLT), Сејдел и нејзиниот тим идентификуваа различни слоеви во атмосферата на Тајлос. Ваква клима досега не е видена на ниту една планета. Дури и најсилните урагани во Сончевиот систем изгледаат мирно во споредба.
Истражувањето за оваа планета е објавено во списанието Nature.
Во најнискиот атмосферски слој ветровите ги разнесуваат облаците од железо побрзо од брзината на ротација на егзопланетата. Над него има слој натриум, а над него слој од водород кој истекува во вселената.
Научниците, исто така, за прв пат открија титаниум во атмосферата на оваа егзопланета, кој претходно не беше откриен бидејќи е скриен длабоко под другите атмосферски слоеви.
(Science Alert)
