Уривањето на глечер над швајцарско село е најновиот знак за нестабилноста предизвикана од климатските промени.
Топењето на глечерите варира од Алпите до Андите, но научниците велат дека климатските промени се речиси секогаш фактор.
Во Швајцарија топењето на планинскиот вечен мраз ја дестабилизираше карпата над глечерот Бреза, предизвикувајќи лизгање на земјиштето, кое затрупа дел од селото Блатен.
Но, дополнителната тежина предизвика поместување на глечерот – движење што нагло се забрза во последните недели. Властите евакуираа околу 300 жители и целиот добиток од селото откако знаците покажаа дека целата планина е во опасност од колапс.
Како што глечерите се топат и се повлекуваат, езерата може да се формираат во нивната основа и понекогаш да пукнат со разорно влијание. Во Алјаска вакви поплави го погодија Џуно откако топената вода од глечерот што се повлекува секоја година го крева и го исцедува мразот. Во 2022 година огромен дел од италијанскиот глечер Мармолада се откина за време на летниот топлотен бран, предизвикувајќи смртоносна лавина, во која загинаа 11 планинари.
Според експертите за глечери, ненадејните колабирања како оној во планинскиот венец Ару во Тибет во 2016 година, каде што беа убиени девет луѓе и нивниот добиток, стануваат се почести. Само неколку месеци подоцна вториот глечер во истиот регион се урна.
Во Перу, колапс на глечер во 2006 година предизвика мини цунами, а во април преплавената глацијална лагуна предизвика лизгање на земјиштето, кое уби двајца. Научниците предупредуваат дека растечката нестабилност на глечерите претставува сериозен ризиј за илјадници луѓе ширум светот.
Многу од светските глечери се на пат да исчезнат поради глобалното затоплување предизвикано од емисиите на фосилни горива. Само на Алпите глечерите изгубија половина од својата површина од 1950 година, а ако продолжат сегашните трендови, тие би можеле целосно да исчезнат до крајот на векот.
Глечерите на Алпите веќе изгубија 50% од својата површина од 1950 година, а губењето на мразот се забрзува. Швајцарија, дом на најмногу глечери во Европа, забележа намалување на обемот на глечерите за 4% само во 2023 година, по рекордниот пад од 6% во 2022 година.
Во Перу повеќе од половина од површината на глечерот исчезна во текот на изминатите 60 години, а 175 глечери исчезнаа меѓу 2016 и 2020 година поради зголемувањето на глобалните температури.
Дури и ако глобалните температури останат на сегашното ниво, се очекува 40% од светските глечери да исчезнат. Но, одржувањето на затоплувањето под 1,5 степени Целзиусови може да зачува двојно повеќе мраз од глечерите, покажува една неодамнешна студија.
(Interesting Engineering)
