Научници од Норвешкиот институт за наука и технологија (NTNU) развија нов систем за електронско гласање кој не може да биде хакиран од квантни компјутери дури ни во иднина, со што се обезбедува патот до дигитални избори, се вели во соопштението за медиумите.
Денешниот дигитален свет ги опфаќа сите аспекти на животот, но гласањето за време на изборите е активност што треба да се заврши физички. Без разлика дали се користат поштенски гласачки ливчиња или електронски машини за гласање, гласачите сè уште треба да ги завршат овие дејства самостојно, без компјутер или од оддалечена локација. Како што општествата прифаќаат повеќе дигитален живот, истражувачите работат на надминување на пречките за да го направат дигиталното гласање можно. Сепак, треба да се решат некои големи проблеми.
За слободни и фер избори, најважно е идентитетот на гласачот да остане тајна и да не може да се проследи до гласањето. Одредени земји како Франција, Австралија, Естонија и Швајцарија воведоа системи за енкрипција за дигитални избори кои осигуруваат дека таквите податоци не се следат. Сепак, дури и кога тие системи ќе се подобрат, на хоризонтот се појавува понова закана – квантните компјутери. Interesting Engineering претходно објави како квантните компјутерски системи се многу побрзи од најбрзите суперкомпјутери денес и можат да го пробијат дури и најдоброто енкрипција што го имаме денес.
Иако енкриптираните податоци од спроведените дигитални избори можеби се безбедни денес, квантните компјутери изградени во блиска иднина би можеле да ги пробијат овие енкрипции и да ги откријат податоците.
„И сајбер криминалците и државните актери веќе се подготвуваат за овој развој со складирање на енкриптиран сообраќај на податоци што очекуваат да можат да го декриптираат во иднина“, вели Тјеранд Силде, вонреден професор кој ја водел работата на NTNU.
Силде и неговиот тим дизајнираа систем отпорен на квантно пресметување кој може да ги замени методите на енкрипција што се користат за обезбедување на информациите за гласање. Развиен на Одделот за информациска безбедност и комуникациска технологија на NTNU, системот надминува три главни предизвици: потврдува дека само оние што имаат право на глас го даваат својот глас, гарантира дека дадените гласови не се поврзани со идентитетот на гласачите и гарантира дека гласовите можат да се пребројат и да се проверат.
„Ги меша гласовите за да не можат да се проследат до лицето кое ги дало. Во исто време, се осигуруваме дека миксерот не ги заменува гласовите со други информации. Дизајниравме систем што овозможува да се потврди и докаже дека сè е направено правилно“ објасни Силде во соопштението за медиумите
Силде е уверен дека воведувањето на нивниот систем нема да го промени начинот на кој се спроведуваат дигиталните избори денес, но сепак ќе биде отпорен на квантно хакирање.
Истражувачкиот тим не верува дека нивниот систем целосно ќе го замени физичкото гласање. Поддржувачите на дигиталното гласање истакнуваат зголемена излезност на гласачите и пониски трошоци кога се воведува технологијата. Сепак, експертите предлагаат користење хартиени гласачки ливчиња за да се потврдат гласовите.
Силде смета дека во иднина ќе има мешани системи, дури и кога земји како Норвешка го прифаќаат дигиталното гласање.
(Interesting Engineering)
(фото: Pexels)
