Во своите есенски економски прогнози, Европската комисија ги задржа своите проценки за раст на хрватската економија за оваа и следната година, која сè уште останува силна, додека инфлацијата оваа година сè уште останува висока и треба да падне на 2,8 проценти следната година.
„Се очекува хрватскиот бруто домашен производ (БДП) да остане солиден благодарение на силната потрошувачка на домаќинствата стимулирана од зголемувањето на реалните расположливи приходи, но постепено ќе се забави од 3,2 проценти во 2025 година на 2,9 проценти во 2026 година и на 2,5 проценти во 2027 година“, според есенските економски прогнози објавени од Комисијата во понеделник.
Во своите пролетни економски прогнози, Комисијата имаше исти проценки за растот на хрватскиот БДП за оваа и следната година. Хрватската економија продолжува да расте неколку пати побрзо од просекот на ЕУ и Еврозоната. Економскиот раст во ЕУ27 оваа и следната година се очекува да биде 1,4 проценти, а во еврозоната 1,3 проценти оваа година и 1,2 проценти следната година.
Комисијата предвидува повисок раст од хрватскиот само за Ирска, чиј БДП треба да порасне за 10,7 проценти, но ова е резултат на големиот број мултинационални компании во таа земја кои ги искривуваат податоците за реалниот БДП. По Ирска, оваа година најголем раст се очекува во Малта, 4 проценти, Кипар 3,4 проценти и Хрватска и Полска 3,2 проценти.
Се предвидува понатамошен раст на вработеноста во Хрватска, додека стапката на невработеност останува под пет проценти. Се очекува инфлацијата да остане висока оваа година, да се намали на 2,8 проценти следната година и 2,2 проценти во 2027 година. Буџетскиот дефицит треба да изнесува 2,8 проценти оваа година, 2,9 проценти следната година и повторно 2,8 проценти во 2027 година, додека учеството на долгот во БДП ќе биде околу 56 проценти, оваа година 56,2 проценти, следната 56,1 процент и 55,9 проценти во 2027 година.
Растот на реалните плати и вработеноста ја зголемува приватната потрошувачка. Се очекува инвестициите да растат, поттикнати од зголемената апсорпција на средствата од ЕУ, особено од Механизмот за закрепнување и отпорност. Се очекува и владините трошоци да придонесат за растот на БДП, бидејќи платите за вработените во јавниот сектор се зголемуваат.
Комисијата предвидува дека извозот на стоки ќе го одржи моментумот и покрај тоа што трговскиот протекционизам негативно влијае на побарувачката од некои клучни трговски партнери. Спротивно на тоа, се очекува реалниот извоз на услуги малку да се намали поради зголемувањето на цените на туристичките услуги, според Комисијата.
Се очекува забавување на растот на БДП во 2026 и 2027 година поради забавување на потрошувачката поради поумерен раст на реалните приходи. Се очекува растот на инвестициите да продолжи со малку побавно темпо откако ќе се исцрпат средствата од Механизмот за закрепнување и отпорност, додека повлекувањата од другите фондови на ЕУ ќе продолжат да растат.
Се очекува намалување на негативниот придонес на нето-извозот кон растот, со оглед на тоа што факторот на конкурентност ќе го ограничи растот на цените во туристичкиот сектор. Како ризици за овие прогнози, Комисијата ја наведува можноста дека повисокиот од очекуваниот раст на платите би можел да го зголеми притисокот врз цените и да ја намали конкурентноста на трошоците на извозниците. Покрај тоа, потенцијалните тесни грла во понудата, особено во градежништвото, може да ја одложат апсорпцијата на средствата од ЕУ. Комисијата предвидува дека растот на вработеноста ќе забави во текот на прогнозниот период, при што се очекува годишен раст да биде 2,1 процент во 2025 година, 1,5 проценти во 2026 година и 0,9 проценти во 2027 година.
Недостатокот на работна сила е сè уште значаен и покрај зголемениот број работници надвор од ЕУ кои доаѓаат во Хрватска. Стапката на невработеност треба да достигне рекордно ниски нивоа, 4,7 проценти оваа година, 4,5 проценти следната година и 4,6 проценти во 2026 година. Инфлацијата треба да се зголеми на 4,3 проценти оваа година од минатогодишните 4 проценти, бидејќи инфлацијата на цените на енергијата и храната се забрзува, додека инфлацијата на услугите постепено се намалува.
(Пословни дневник)
Фото – Flickr
