Овогодинешната Нобелова награда за економија ја добија Џоел Мокир, Филип Ажион и Питер Ховит за „објаснување на економскиот раст базиран на иновации“, односно за продлабочување на разбирањето на механизмот на „креативно уништување“, процесот во кој новите, корисни иновации ги заменуваат и потиснуваат старите технологии и бизнис модели.
Тројцата лауреати претставуваат различни, но меѓусебно комплементарни пристапи кон проучувањето на економијата. Мокир, од холандско потекло и професор на Универзитетот Нортвестерн (Нортвестерн) во САД, се занимава со економската историја и долгорочните трендови преку историски извори, објавува CNN.
Ажион, професор на Колеџ де Франс и Лондонската школа за економија, и Ховит, Канаѓанец од Универзитетот Браун, користат математички модели за да објаснат како иновациите и конкуренцијата го поттикнуваат економскиот раст.
Ажион, кој има 69 години, рече дека е „шокиран“ од наградата. „Немам зборови да го изразам она што го чувствувам“, рече тој по телефон на прес-конференција во Стокхолм, додавајќи дека ќе ги инвестира парите од наградата во својата истражувачка лабораторија. Кога беше прашан за растечкиот протекционизам и трговските војни, Ажион рече дека е против тој тренд. „Не го поздравувам протекционистичкиот пристап во САД. Тоа не е добро за глобалниот раст или иновациите.“
Концептот на „креативно уништување“, кој лауреатите го разработија и квантификуваа детално, го основал Јозеф Шумпетер во книгата „Капитализам, социјализам и демократија“ од 1942 година. Тој означува процес во кој новите технологии и бизнис модели ги заменуваат старите, создавајќи динамика на постојано економско обновување.
Нобеловиот комитет нагласи дека Мокир покажал како „иновациите можат да се каскадираат во самоодржлив процес само ако знаеме не само дека нешто функционира, туку и зошто функционира.“ Во нивната работа од 1992 година, Ажион и Ховит развија математички модел на креативно уништување, кој стана основа на модерната теорија за долгорочен раст.
Ажион е познат и по својот политички ангажман, тој беше еден од архитектите на економската програма на Емануел Макрон за време на претседателската кампања во 2017 година, а во 2024 година, како копретседател на Комисијата за вештачка интелигенција, презентираше извештај со 25 препораки за зајакнување на позицијата на Франција како лидер во развојот на вештачката интелигенција.
(Biznis.rs)
Фото –
